Tuesday, June 28, 2011

China's 300 kmph Beijing-Shanghai bullet train!

BEIJING (AP) -- Builders of China's fast-growing bullet train network conducted a test run of its showcase Beijing-to-Shanghai line Monday amid controversy over the prestige project's high cost.
A train carrying government officials, managers of the companies that built the line and reporters left Beijing for the 1,318-kilometer (824-mile) trip. It was due to take about five hours, or half the time of conventional rail.
The communist government is building thousands of miles (kilometers) of high-speed rail to link together China's far-flung regions and show off its rising wealth and technological prowess.
China's luxury fast train debutsChina's 300km-an-hour train makes its public debut amid questions about whether the $34-billion locomotive will ever make a profit. Andrew Raven reports.
The multibillion-dollar plan has provoked complaints that it is too expensive for a country where millions of people still live in poverty. The government announced in April the top speed of the fastest lines would be reduced from 350 kph (220 mph) to 300 kph (190 mph) and ticket prices would be cut.
Official plans call for the network to expand to 8,000 miles (13,000 kilometers) of track this year and 10,000 miles (16,000 kilometers) by 2020.
China's trains are based on Japanese, French and German technology but its manufacturers are trying to sell to Latin America and the Middle East. That has prompted complaints Beijing is violating the spirit of licenses with foreign providers by reselling technology that was meant to be used only in China.
Monday's test run comes ahead of celebrations of the 90th anniversary of the founding of the Communist Party on July 1.
In a statement, the Ministry of Railways said it made extensive preparations for safety and security. They include plans for daily inspections of tracks and other facilities and an earthquake monitoring system.
The Beijing-Shanghai line crosses seven provinces that include some of China's most densely populated and economically developed areas.
The railway ministry says the line will run 63 pairs of trains a day at 300 kph (190 mph) and 27 at 250 kph (155 mph). Ticket prices range from 1,750 yuan ($269) for a business class seat on the fastest train to 410 yuan ($63) for second-class on slower trains.
China unveils super fast trainChina has showed off its new high speed rail line.
Government plans call for spending 700 billion yuan ($106 billion) on railway building this year. The railway ministry says the Beijing-Shanghai line cost 215 billion yuan ($32.5 billion).
Critics say railway officials have diverted too much money to high-speed rail and should be expanding lower-cost traditional rail.
During the Lunar New Year holiday in February, working class travelers complained they couldn't afford high-speed tickets and regular trains were sold out. A migrant worker became an Internet sensation when he stripped to his underwear to protest outside a ticket office after he waited 14 hours in line but couldn't get tickets for his family.
The Ministry of Environmental Protection said earlier this year that construction of one line and operation of another already completed, both in China's east, must stop until they receive environmental approval.

Sunday, June 26, 2011

ཨ་རུ་ན་ཅལ་གྱི་མི་ཚང་གཅིག་ནས་མི་གཅིག་རེ་འཐེན་རོཊ།

འདོན་སྤེལ། ༢༠༡༡/༠༦/༠༡
"ཁེ་ན་ཌའི་མངའ་སྡེ་ ༤ ཙམ་ནང་བོད་མི་སྐྱབས་བཅོལ་པ་གནས་ཡོད་པ་དང་། བོད་མིའི་འདུས་སྡོད་ཁུལ་རེར་ཨ་རུ་ན་ཅལ་ནས་ཡོང་མཁན་ ༢༥༠ ཙམ་རེ་བགོ་འགྲེམས་བྱ་འཆར་ཡོད་པ་རེད། ད་སྔའི་ཐག་གཅོད་ནང་མི་ཚང་རེ་ནས་མི་གཅིག་རེ་འཐེན་རྒྱུ་དེ་མ་རེད། མི་ཚང་གཅིག་ལ་མི་ག་ཚོད་ཡོད་པ་ཚང་མ་མཉམ་དུ་ལེན་རྒྱུ་རེད" ཟེར།
སྔ་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ ༡༢ པའི་ཚེས་ ༡༨ ཉིན་ཁེ་ན་ཌ་གཞུང་གིས་འབྱུང་འགྱུར་ལོ་ལྔའི་ནང་། རྒྱ་གར་བྱང་ཤར་ཨ་རུ་ན་ཅལ་མངའ་སྡེ་ནས་བོད་མི་ ༡༠༠༠ སྐྱབས་བཅོལ་ལེན་རྒྱུ་ཡིན་སྐོར་བསྒྲགས་རྗེས་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད། ཨ་རུ་ན་ཅལ་གཅིག་པུ་ནས་ལེན་དགོས་དོན་གང་ཡིན་དང་། ལེན་ལུགས་ལེན་སྟངས་གང་འདྲ་ཡིན་མིན། ཆ་རྐྱེན་གང་འདྲ་ཚང་དགོས་མིན་སོགས་ཀྱི་ཐད་གླེང་སློང་སྣ་ཚོགས་འབྱུང་བཞིན་ཡོད།

གནས་ཚུལ་འདིའི་ཐད་བྱང་ཨ་རིའི་བདམས་ཐོན་སྤྱི་འཐུས་དང་། ཐེངས་འདིའི་ལས་གཞི་ལམ་སྟོན་ཚན་པའི་བདེ་སྐྱིད་ཆོས་དབྱངས་ལགས་ལ།
ཨ་རུ་ན་ཅལ་ནས་བོད་མི་ཆིག་སྟོང་ཁེ་ན་ཌར་ལེན་རྒྱུའི་ལས་གཞི་དེ་ད་ཆར་གང་འདྲ་ཆགས་ཡོད་མེད་བཅར་འདྲི་ཞུས་པར་ཁོང་མོས་ངོ་སྤྲོད་གནང་དོན། ཁེ་ན་ཌར་བོད་མི་ཆིག་སྟོང་ལེན་རྒྱུ་ལས་གཞི་དེ་ཉེ་ཆར་གཏན་ཁེལ་ཐག་གཅོད་བྱུང་སྟེ། ཁེ་ན་ཌ་གཞུང་གི་ཡུལ་མི་གནས་སྤོར་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་ཡོངས་ཁྱབ་གསལ་བསྒྲགས་བྱས་པ་རེད། ཨ་རུ་ན་ཅལ་ནས་བོད་མི་ཆིག་སྟོང་ལེན་རྒྱུར་ཐོག་མར། ཁོང་ཚོར་འགན་ལེན་དང་སྦྱིན་བདག་གནང་མཁན་ཐག་གཅོད་བྱ་དགོས་པ་ཞིག་ཆགས་ཡོད། ཁེ་ན་ཌའི་གཞུང་གི་ཁྲིམས་ཐོག་ཏུ་ཕྱི་ལོགས་ཀྱི་མི་ཡོང་ན་སྦྱིན་བདག་གམ་འགན་ལེན་པས་ལོ་ལྔའི་རིང་ཁག་ཐག་བྱ་དགོས་པ་རེད། འོན་ཀྱང་། བོད་པ་ཚོར་དམིགས་བསལ་གཟིགས་རྟོག་གནང་སྟེ། ལོ་གཅིག་གི་ཁག་ཐེགས་ལས་མི་དགོས་པའི་གནས་སྟངས་ཆགས་ཡོད། ཐེངས་འདིར་བོད་མི་ཆིག་སྟོང་ལེན་རྒྱུར་ཁེ་ན་ཌ་གཞུང་གིས་ཁྲིམས་མཐུན་ངོས་ལེན་གནང་བ་ཙམ་མ་གཏོགས། འགྲོ་གྲོན་དང་སྡོད་གནས་སོགས་ཀྱི་མཐུན་རྐྱེན་གང་ཡང་མེད་པར་སྒེར་ངོས་ནས་ཐབས་ཤེས་བྱ་དགོས་སྟབས། ད་ཆར་ལས་གཞི་གོ་སྒྲིག་ཚོགས་ཆུང་གི་ངོས་ནས་ཁེ་ན་ཌའི་ནང་གི་བོད་མི་གཏན་སྡོད་བྱེད་མཁན་ཚོའི་ཁྲོད་དུ། ཨ་རུ་ན་ཅལ་ནས་ཡོང་མཁན་ཚོར་འགན་ལེན་དང་སྦྱིན་བདག་བྱེད་མཁན་འཚོལ་བཞིན་ཡོད་པ་རེད། ཅེས་བརྗོད་བྱུང་།

ཡང་ཨ་རུ་ན་ཅལ་མེའོ་ཆོས་འཕེལ་གླིང་ས་གནས་འཐུས་མིའི་ཚོགས་གཙོ་ཀ་དག་རྡོ་རྗེ་ལགས་ལ། ས་གནས་མི་མང་གི་འཚོ་བའི་གནས་སྟངས་གང་འདྲ་ཡོད་མེད་དང་། ཁེ་ན་ཌར་བོད་མི་ཆིག་སྟོང་ལེན་རྒྱུར་གྲ་སྒྲིག་གང་འདྲ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་སོགས་དྲིས་པར་ཁོང་གིས་ལན་འདེབས་གནང་དོན། མེའོ་ཆོས་འཕེལ་གླིང་བོད་མིའི་གཞིས་ཆགས་དེ་ ༡༩༦༢ ལོར་གསར་འཛུགས་བྱས་པ་དང་། ད་ལྟ་གཞིས་ཆགས་ནང་མི་ ༣༠༠༠ ལྷག་ཙམ་ཡོད། མི་ཚང་ཕལ་ཆེ་བ་ཞིང་ལས་གཅིག་པུར་བརྟེན་ཏེ་འཚོ་བ་སྐྱེལ་གྱི་ཡོད་སྟབས། ས་གནས་བོད་མིའི་འཚོ་བའི་གནས་སྟངས་ཧ་ཅང་སྐྱོ་བོ་རེད།
ཨ་རུ་ན་ཅལ་ནས་བོད་མི་ཆིག་སྟོང་ཁེ་ན་ཌར་ལེན་རྒྱུའི་གནས་ཚུལ་དེ་ཐོག་མར་ཚགས་པར་ལས་མཐོང་སོང་། དེའི་རྗེས་བོད་གཞུང་ནང་སྲིད་དྲུང་ཆེ་མཆོག་དང་དང་ཁེ་ན་ཌའི་མི་སྣ་ཁག་ཅིག་ཏེ་ཛུ་ས་གནས་སུ་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་པར་ཕེབས་འདུག ང་ཚོའི་གཞིས་ཆགས་ལ་ཕེབས་མ་སོང་པས་རྗེས་སུ་ངས་ནང་སྲིད་དྲུང་ཆེ་མཆོག་ལ་བཀའ་འདྲི་ཞུས་སྐབས། ད་དུང་ཐག་གཅོད་གསལ་པོ་གང་ཡང་བྱུང་མ་སོང་གསུངས་བྱུང་། ཁོང་ཚོ་ཕེབས་སྐབས་ས་གནས་ལ་ཞིབ་འཇུག་དང་མཉམ་དུ་ཏེ་ཛུ་ས་གནས་འཐུས་མི་དང་མཉམ་དུ་ཚོགས་འདུ་བསྐངས་ཏེ་མི་མང་གི་བསམ་ཚུལ་བསྡུས་འདུག སྐབས་དེར་མི་མང་ཕལ་ཆེ་བས་མི་ཚང་རེ་ནས་མི་གཅིག་རེ་ལེན་རྒྱུའི་རེ་བ་བཏོན་ཡོད་འདུག་ལ། འདི་ནི་ས་གནས་མི་མང་ཚང་མའི་རེ་འདུན་ཡང་རེད། རྗེས་སུ་བཀའ་བློན་ཁྲི་པ་མཆོག་ས་གནས་སུ་ཕེབས་སྐབས་བཀའ་འདྲི་ཞུས་ཡོད་ཀྱང་། ཁོང་གིས་ཁེ་ན་ཌར་ཨ་རུ་ན་ཅལ་ནས་བོད་མི་ཆིག་སྟོང་ལེན་རྒྱུའི་ཐག་གཅོད་ཅིག་བྱུང་འདུག དེ་ཙམ་ལས་ང་ལ་གནས་ཚུལ་གསལ་བོ་བཤད་རྒྱུ་མེད་གསུངས་སོང་། ཞེས་བརྗོད་བྱུང་།

ཁེ་ན་ཌའི་མོན་ཊི་རེལ་ནས་ཡིན་ཞིང་། ཐེངས་འདིའི་གོ་སྒྲིག་ཚོགས་ཆུང་གི་ཚོགས་མི་བཀྲ་ཤིས་དབང་རྒྱལ་ལགས་ལ། ཁེ་ན་ཌའི་བོད་མིའི་གནས་སྟངས་གང་འདྲ་ཡོད་པ་དང་། ཨ་རུ་ན་ཅལ་ནས་བོད་མི་ཆིག་སྟོང་ཁེ་ན་ཌར་ལེན་ཕྱོགས་ལ་འཆར་གཞི་གང་འདྲ་བཟོས་ཡོད་མེད་དྲིས་པར་ཁོང་གིས་གསུངས་དོན། ང་ཡོད་སའི་བོད་མི་ཚོ་ ༡༩༧༢ ལོར་ཐོག་མར་ཁེ་ན་ཌ་གཞུང་གིས་བོད་མི་སྐྱབས་བཅོལ་པ་ལངས་པའི་ཁོངས་ཀྱི་སྡེ་ཚན་གཅིག་རེད། ཕྱིས་སུ་རྒྱ་བལ་འབྲུག་གསུམ་ནས་ཡོང་པ་བཅས་ད་ལྟ་ཁྱོན་མི་གྲངས་ ༡༥༠ ཙམ་ཡོད།
ཁེ་ན་ཌའི་མངའ་སྡེ་ ༤ ཙམ་ནང་བོད་མི་སྐྱབས་བཅོལ་པ་གནས་ཡོད་པ་དང་། བོད་མིའི་འདུས་སྡོད་ཁུལ་རེར་ཨ་རུ་ན་ཅལ་ནས་ཡོང་མཁན་ ༢༥༠ ཙམ་རེ་བགོ་འགྲེམས་བྱ་འཆར་ཡོད་པ་རེད། ད་སྔའི་ཐག་གཅོད་ནང་མི་ཚང་རེ་ནས་མི་གཅིག་རེ་འཐེན་རྒྱུ་དེ་མ་རེད། མི་ཚང་གཅིག་ལ་མི་ག་ཚོད་ཡོད་པ་ཚང་མ་མཉམ་དུ་ལེན་རྒྱུ་དེ་རེད། སྔོན་མ་ཨ་རིས་བོད་མི་ཆིག་སྟོང་འཐེན་སྐབས། མི་ཚང་གཅིག་རེ་ནས་མི་གཅིག་རེ་འཐེན་ཏེ། རྗེས་སུ་ནང་མི་འཐེན་ཐུབ་མིན་གྱི་གནས་ཚུལ་མང་པོ་བྱུང་པ་དང་། ནང་མི་ཁ་བྲལ་སོང་བ་སོགས་ཀྱིས་རྐྱེན་པས་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་རྩོད་རྙོག་མང་པོ་བྱུང་བ་རེད། ད་ཐེངས་མི་ཚང་ལྟར་འཐེན་རྒྱུའི་བསམ་ཚུལ་ཁེ་ན་ཌའི་ཡུལ་མི་གནས་སྤོར་ལས་ཁུངས་(Immigration Office)ཞེས་པའི་བློན་ཆེན་མཆོག་ལ་ཕུལ་པ་ལྟར་ཐག་གཅོད་བྱུང་པ་ཞིག་རེད། ཅེས་བརྗོད་བྱུང་།
མཇུག་ཏུ། ཕྱི་ཟླ་དྲུག་པའི་ཟླ་འགོར་ང་ཚོའི་ཚོགས་པའི་འགན་འཛིན་ཌེར་མོ་ཌི་ (Dermod Travis) དང་ཉི་མ་རྡོ་རྗེ་གཉིས་ཨ་རུ་ན་ཅལ་ཁུལ་ལ་ཕེབས་ཏེ། བོད་མིའི་ས་ཁུལ་ཁག་ལ་ལྟ་ཞིབ་གནང་རྒྱུ་རེད། ཁོང་གཉིས་ཕྱིར་ལོག་རྗེས་ཐག་གཅོད་ཁ་གསལ་ཞིག་ཡོང་གི་རེད། ཅེས་བརྗོད་བྱུང་།

ཨ་རུ་ན་ཅལ་ཏེ་ཛུ་དར་རྒྱས་གླིང་ས་གནས་རང་བདེན་ཚོགས་ཆུང་གི་འཐུས་མི་བསྟན་འཛིན་ཆོས་འཕེལ་ལགས་ལ
། ས་གནས་དེ་གའི་མི་མང་གི་འཚོ་བའི་གནས་སྟངས་དང་། ས་གནས་མི་མང་གིས་ཐེངས་འདིར་ཁེ་ན་ཌར་འགྲོ་ཐུབ་པར་རེ་བ་ཅི་ཙམ་གནང་གི་ཡོད་མེད་དྲིས་པར་ཁོང་གིས། ཏེ་ཛུ་ས་གནས་སུ་བོད་མིའི་གཞིས་ཆགས་ ༥ དང་མི་ཚང་ ༣༠༠ ཡས་མས་ཤིག དེ་ལ་མི་གྲངས་ ༡༥༠༠ ཙམ་ཡོད། འཚོ་བའི་གནས་སྟངས་ནི་གཞན་ལ་སློང་མི་དགོས་ཙམ་ཞིག་རེད། འཚོ་ཐབས་གཙོ་བོ་ཞིང་ལས་རེད། ཞིང་ལས་ཀྱང་རང་ཁ་རང་གསོ་ཙམ་ལས་ཕྱིར་ཚོང་བྱ་རྒྱུ་ཡོད་པ་མ་རེད། ཅེས་དང་།
ཁོང་གིས་མུ་མཐུད། སྔོན་མ་བལ་ཡུལ་གྱི་མི་མང་པོ་ཞིག་ཨ་རིར་འཐེན་རྒྱུ་རེད་ཟེར་ནས་ཚ་ཚ་འུར་འུར་བྱས་བའི་མཐའ་མར་འཐེན་མ་ཐུབ་སྟབས། ད་ཐེངས་ཡང་ས་གནས་མི་མང་ཚོས་གནས་སྟངས་གང་འདྲ་ཆགས་ཡོང་ན་བསམས་ཏེ་སེམས་འཚབ་བྱེད་ཀྱི་འདུག ད་ལྟ་ཕྱི་ལོགས་སུ་ཡོང་དུས་མི་དེ་ཚོས་ཨ་རུ་ན་ཅལ་ནས་བོད་མི་ཆིག་སྟོང་ཁེ་ན་ཌར་ལེན་རྒྱུ་རེད་ཟེར་ནས་གླེང་སློང་ཆེན་པོ་བྱེད་ཀྱི་འདུག་མ་གཏོགས། གཞིས་ཆགས་རང་ནས་གནས་ཚུལ་གསལ་བོ་ཞིག་གོ་ཐུབ་ཀྱི་མི་འདུག ཅེས་བརྗོད་བྱུང་།
ཁེ་ན་ཌས་བོད་མི་སྐྱབས་བཅོལ་བ་ལངས་པ་ད་རེས་ཐེངས་གཉིས་པ་ཆགས་ཡོད་ཀྱང་། སྔོན་མ ༡༩༧༢ ལོར་ཁེ་ན་ཌ་གཞུང་གིས་རྒྱ་གར་བྱང་ཕྱོགས་ནས་བོད་མི་སྐྱབས་བཅོལ་པ ༢༣༠ སྐྱབས་བཅོལ་དུ་བླངས་ཡོད་འདུག

དེ་སྔོན་དགུ་བཅུ་གོ་གྲངས་ནང་༧གོང་ས་མཆོག་ཨ་རུ་ན་ཅལ་དུ་ཆིབས་བསྒྱུར་བསྐྱངས་སྐབས། ས་གནས་བོད་རིགས་གཞིས་ཆགས་ཁག་གི་གནས་སྟངས་ཧ་ཅང་སྐྱོ་བོ་ཡིན་པ་གཟིགས་སྣང་བྱུང་སྟབས། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༧ ལོར་༧གོང་ས་མཆོག་ཁེ་ན་ཌར་ཆིབས་བསྒྱུར་བསྐྱངས་སྐབས། ཁེ་ན་ཌའི་སྲིད་བློན་དང་མཇལ་འཕྲད་གནང་ཞིང་། སྐབས་དེར་ཁེ་ན་ཌའི་གཞུང་གིས་བོད་དོན་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་ཐོག་ག་རེ་བྱ་དགོས་སྐོར་གྱི་གླེང་སློང་བྱུང་པར། ༧གོང་ས་མཆོག་གིས་ཨ་རུ་ན་ཅལ་ནང་གི་བོད་མིའི་གནས་སྟངས་སྐྱོ་བོ་ཡིན་པས་ཁོང་ཚོ་ཁེ་ན་ཌར་ལེན་ཐུབ་ན་ཞེས་རེ་སྐུལ་ཞུས་ཡོད་ཅིང་། འདས་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་བརྒྱད་པ་ཙམ་ལ་ཁེ་ན་ཌའི་གྲོས་ཚོགས་ནས་བོད་མི་ཆིག་སྟོང་ལེན་རྒྱུར་ཐག་གཅོད་བྱུང་རྗེས། ཁེ་ན་ཌ་གཞུང་གིས་ཁེ་ན་ཌ་བོད་རིགས་མཐུན་ཚོགས (Canada Tibet Committee)ལ་འབྲེལ་པ་བྱས་ཡོད་ཅིང་། ལས་གཞི་འདིའི་མགོ་རྔ་ཆ་ཚང་ཁེ་ན་ཌ་བོད་རིགས་མཐུན་ཚོགས་ཀྱིས་འགན་རྐང་ལེན་གནང་ཡོད་འདུག

Saturday, June 25, 2011

CBSE Results

Miao Choephelling students secured above 70% in class XII CBSE Exam conducted by CBSE 2011, are:

1. Tenzin Dawa 78.4% Science,
2. Tsering Yangchen 72% Arts
3. PemaYangchen 73% Arts,
4. Tenzin Palden 84% Arts,
5. Yeshi Tenpa 72% Science,
6.Dawa dorjee 71% Arts
7. Tsering Dickyi 75% Science
8. Tenzin Thinlay 70% Arts

Friday, June 24, 2011

His Holiness the Dalai Lama Gives Interview to Chinese-Australians



Melbourne: The spiritual leader of Tibet, His Holiness the 14th Dalai Lama has appeared this evening in a televised interview with Mandarin News Australia, which airs on the country's Chinese-language station SBS Two, speaking on such topics as Tibetan autonomy, the next Dalai Lama and the unbalanced relationship between Australia and China.
The "charismatic Tibetan leader" was interviewed by Amy Chien-Yu Wang during what was recently his eighth visit to the country, and the young Chinese-Australian journalist asked him a range of questions aimed at clarifying his position on these issues for the show's mostly Chinese audience. Among those questions was a particularly relevant one about the current close relationship between Australia and China in the Asia-Pacific zone, to which His Holiness answered that while good relations were important, only a friendship based on respect and not on appeasement would produce a win-win outcome.
When asked how he felt about the Chinese government labelling him a troublemaker, His Holiness laughed and joked that "in order to justify that accusation, I have to create little problems!", adding that such accusations do not worry him because common sense allows most people to see that what he stands for is Truth. He said however that "communist hard-liners" who were narrow-minded and full of ignorance failed to see this reality and did not know what it was. Speaking on his view of Tibetan autonomy, His Holiness claimed that to escape the current disastrous "one side win, one side lose" situation in Tibet, genuine autonomy should involve handing control over religious and educational affairs to the Tibetan people.
Miss Chien-Yu Wang also raised the subject of the Dalai Lama's recent devolvement of political power to the elected Kalon Tripa Lobsang Sangay, and asked whether this was a move on his part to prevent the Chinese government from assigning their own Dalai Lama. This question seemed to amuse His Holiness, who stated that he still had at least fifteen or twenty years ahead of him, and that it would be quite difficult for Beijing to appoint a young boy to his position while the existing "quite popular" Dalai Lama was still there. He also confirmed that his reincarnation would most likely occur outside of Tibet and could even be a little girl, particularly as females are more capable of showing affection and compassion, and concluded that only time would tell how the next Dalai Lama's role would be different from his own.
His Holiness lastly reiterated his position that today's society is in need of moral education, based on compassion and the idea that people must show others affection in order to serve humanity. When asked how it felt to be a refugee, he gave one of his characteristic chuckles and said that Tibetan exiles had found a new home where they had plenty of freedom, something they do not have in their Tibetan homeland, and that those in exile in India had returned to the birthplace of Buddhism and thus had many opportunities to learn new things.
The interview and other related news can be found on SBS Australia's webpage: http://www.sbs.com.au/chinese/.

ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་གསར་པའི་ཐོག་ལྟ་སྟངས་གང་འདྲ་ཡོད་དམ།

སྐབས་བཅོ་ལྔ་བའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་ལས་འཁུར་དབུ་འཛུགས་གནང་བ་དང་བསྟུན་ཏེ། བདམས་ཐོན་སྤྱི་འཐུས་གསར་པ་ཁག་ཅིག་ལ་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་གསར་བའི་ཐོག་གི་དཀའ་ངལ་སྐོར་ཞིག་གི་ཐད་དགོངས་འཆར་བསྡུས་ཡོད།

དབུས་གཙང་སྤྱི་འཐུས་སྐལ་བཟང་དགྲ་འདུལ་ལགས་སུ། སྐྱབས་བཅོལ་སྤྱི་ཚོགས་ཤིག་གི་ངོས་ནས་ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་གསར་པ་ལེགས་འགྲུབ་འབྱུང་རྒྱུར་དཀའ་ངལ་ག་རེ་ཡོད་དམ། ཞེས་དྲིས་པར་ཁོང་གིས་ལན་འདེབས་གནང་དོན། ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་གསར་པ་ལག་བསྟར་བྱེད་པ་དེ་ངའི་ལས་གཞི་དང་འབྲེལ་བ་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་ཞིག་རེད། ལྷག་པར་དུ་བཞུགས་སྒར་རིགས་ལམ་སློབ་གཉེར་ཁང་དང་ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་བར་དམིགས་བསལ་གྱི་འབྲེལ་བ་ཆེན་པོ་ཡོད། དེ་བཞིན་ས་རཱ་མཐོ་སློབ་ནས་སློབ་མཐར་ཕྱིན་པ་མང་དག་ཅིག་ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་གསར་པ་དང་འབྲེལ་བ་བྱུང་བསྡད་ཡོད་པ་རེད། དཔེ་སྟོན་སློབ་གྲྭའི་ནང་ས་རཱ་མཐོ་སློབ་ནས་ཐོན་པའི་བོད་ཡིག་དགེ་རྒན་གང་འཚམ་ཡོད་པ་རེད། ད་ལྟ་དཔེ་སྟོན་སློབ་གྲྭ་ནི་དོན་དངོས་ཐོག་མིག་དཔེར་འོས་པའི་སློབ་གྲྭ་ཚད་ལྡན་ཞིག་ཆགས་ཡོད། སློབ་གྲྭ་དེའི་སློབ་ཕྲུག་ཚོས་བོད་སྐད་གཙང་མ་དང་ཚད་ལྡན་བཤད་ཐུབ་པ་མ་ཟད། དབྱིན་སྐད་ཀྱང་ཕྲུ་གུ་གཞན་ལས་མགྱོགས་པོ་ཤེས་ཀྱི་འདུག དཔེ་སྟོན་སློབ་གྲྭར་ཐོག་མར་བོད་ཡིག་མ་གཏོགས་སློབ་ཚན་གཞན་སློབ་ཀྱི་ཡོད་པ་མ་རེད། དེ་ནས་རིམ་པར་དབྱིན་ཡིག་བསླབ་ཡོང་དུས། ཁོང་ཚོས་ཤེས་ཚད་དེ་འཛིན་རིམ་དང་པོ་ནས་དབྱིན་ཡིག་སྦྱོང་མཁན་གྱི་བྱིས་པ་ལས་ཡག་པོ་ཡོང་གི་འདུག དེ་ཧ་ཅང་གནད་འགག་ཅིག་ཏུ་མཐོང་གི་འདུག ང་ཚོས་བཙན་བྱོལ་སློབ་གྲྭ་ཁག་གི་ནང་ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་ཀྱི་འགྲོ་སྟངས་ལག་ལེན་ཡོང་ཐབས་སུ་འབད་བརྩོན་གནང་དགོས་ཀྱི་འདུག ང་ཚོས་ཐུབ་ན་དཔེ་སྟོན་སློབ་གྲྭའི་གྲངས་འབོར་མང་དུ་གཏོང་དགོས་པ་དང་། དེ་ལྟར་མ་བྱུང་ཡང་ཤེས་རིག་གི་ལམ་སྟོན་འོག་འགྲོ་བཞིན་པའི་ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་དེ་སྔར་ལས་ཚགས་ཚུད་གཏོང་ཐུབ་པ་ཡིན་ན། ང་ཚོའི་ཤེས་ཡོན་གྱི་ལས་གཞིའི་ཐོག་ཕན་ཐོགས་ཆེན་པོ་ཡོང་གི་རེད། འོན་ཀྱང་། ང་ཚོར་དཔལ་འབྱོར་མཐུན་རྐྱེན་མ་འདང་བའི་དཀའ་ངལ་འཕྲད་ཀྱི་རེད། ས་ཆ་རག་དགོས་པ་དང་འཛུགས་བསྐྲུན་རྒྱ་སྐྱེད་གཏོང་དགོས་དུས། དཔལ་འབྱོར་གྱི་མཐུན་རྐྱེན་དགོས་རེད། ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་ལག་བསྟར་བྱས་ན། བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་སྲུང་སྐྱོབ་ཐོག་ཧ་ལས་པའི་ནུས་པ་ཐོན་ས་རེད་བསམ་གྱི་འདུག ང་ཚོའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་མི་ཁག་ཅིག་ལ་སེམས་འཚབ་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་རེད། ཁོང་ཚོས་ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་ཐོག་མུ་མཐུད་ཕྱིན་པ་ཡིན་ན། སློབ་ཕྲུག་ཚོ་བོད་པའི་རིག་གཞུང་དང་སྐད་ཡིག་ཐོག་ཡག་པོ་ཆགས་ཐུབ་ཀྱང་། ཚན་རིག་གཙོས་པའི་དེང་དུས་སློབ་ཚན་ཐོག་དཀའ་ངལ་འཕྲད་སྲིད་ཀྱི་རེད། ཅེས་བརྗོད་བྱུང་།

མདོ་སྨད་སྤྱི་འཐུས་རྒྱ་རིགས་ཐར་ལགས་སུ། ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་གསར་པའི་སློབ་ཚན་ཁག་གཏན་འབེབས་བྱེད་སྟངས་ལ་ལེགས་ཉེས་གང་འདྲ་གཟིགས་ཀྱི་ཡོད། ཅེས་དྲིས་པར་ཁོང་གིས་ལན་འདེབས་བྱས་དོན། ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་གསར་པ་དེ་བོད་གཞིས་བྱེས་གཉིས་ཀྱི་འཕྲལ་ཕུགས་ཀྱི་གནས་སྟངས་ལ་བལྟས་ཏེ་ལག་བསྟར་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་ཞིག་རེད། སྲིད་བྱུས་འདིའི་དམིགས་ཡུལ་དང་ཁ་ཕྱོགས་ནོར་ཡོད་པ་མ་རེད། འོན་ཀྱང་སློབ་ཚན་བོད་བསྒྱུར་བྱེད་སྟངས་དང་། བསླབ་གཞི་སྒྲིག་སྟངས་ཐོག་ཞན་ཆ་རེ་ཟུང་ཡོད་སྲིད་པ་ཞིག་རེད། ལྷག་པར་དུ་བཙན་བྱོལ་ནང་ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་འདི་ཁྲིད་སྤེལ་བྱེད་མཁན་གྱི་དགེ་རྒན་ཚད་ལྡན་ཁག་པོ་ཡིན་རྒྱུ་རེད། འོན་ཀྱང་ཤེས་ཡོན་སློབ་གསོའི་ཐོག་ལ་བརྡབ་གསུག་ཆེན་པོ་དེ་འདྲ་ཡོང་གི་མ་རེད། བསྐྱར་ཞིབ་དང་ལེགས་བཅོས་བརྒྱུད་དེ་རིམ་གྱིས་ཡར་རྒྱས་གཏོང་ཆོག་གི་རེད། ད་ལྟ་གཏན་འབེབས་བྱས་ཡོད་པའི་ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་གསར་པ་དེ་ཐོག་མར་གཏན་འབེབས་བྱེད་སྐབས་ཀྱང་། བོད་ཕྱི་ནང་གཉིས་དང་ལྷག་པར་དུ་བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ཉམས་ཞིབ་པ་དང་མཁས་པ་སོགས་འདུ་འཛོམས་ཀྱིས་གཏན་འབེབས་བྱས་པ་ཞིག་རེད། དེའི་ནང་གི་གཙོ་བོ་གཅིག་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་སྲོལ་རྒྱུན་རིག་གནས་སྲུང་སྐྱོབ་བྱ་རྒྱུ་དེ་རེད། ད་ལྟ་བོད་ནང་དུ་དཀའ་ངལ་འཕྲད་བཞིན་པ་ནི། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་མངོན་ལྐོག་གཉིས་ཀྱི་ཐོག་བོད་ཀྱི་སྲོལ་རྒྱུན་རིག་གནས་རྩ་མེད་བཟོ་བཞིན་པ་དང་། མི་རིགས་ཀྱི་ངོ་བོ་རྩ་མེད་དུ་བཟོ་བཞིན་ཡོད་པ་དེ་རེད། སྲིད་བྱུས་དང་བྱེད་སྟངས་དེ་ནི་རྒྱ་གཞུང་གི་མཐའ་མའི་དམིགས་ཡུལ་དང་མངོན་འདོད་ཆགས་ཡོད་པ་རེད། ལྡོག་ཕྱོགས་ནས་བཤད་ན། ང་ཚོའི་ཕྲག་ཏུ་བབ་པའི་ལས་འགན་དེ། བོད་མི་རིགས་ཀྱི་རྩ་ཆེའི་རིག་གཞུང་ཉམས་པ་སླར་གསོ་དང་མི་ཉམས་རྒྱུན་འཛིན་བྱ་རྒྱུ་དེ་ཡིན་ཞིང་། ང་ཚོས་མི་རིགས་ཀྱི་རིག་གཞུང་རྒྱུན་འཛིན་དང་སྲུང་སྐྱོབ་བྱ་ཐུབ་པ་ཡིན་ན། མི་རིགས་འདིའི་ངོ་བོ་མ་བརླག་པར་མུ་མཐུད་སྡོད་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད་ལ། དེ་ལྟར་བྱས་ན། མ་འོངས་པའི་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་རྒྱལ་ཁའི་ཆ་ཤས་ཤིག་ཏུ་འགྱུར་ཐུབ་ཀྱི་རེད། ད་ལྟ་བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་ཁྱོན་ཡོངས་སུ་བལྟས་པ་ཡིན་ན། ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་གསར་པ་ལག་བསྟར་བྱེད་པར་ཁོར་ཡུག་གི་གནས་བབ་དང་འཚོ་བའི་དགོས་དམིགས་སོགས་གནད་དོན་རེ་ཟུང་ཐོག་དཀའ་ངལ་འཕྲད་སྲིད་ཀྱང་། རིམ་བཞིན་ང་ཚོ་སློབ་གསོའི་སྲིད་བྱུས་ཀྱི་ལམ་ཁ་གཅིག་གི་ཐོག་འགྲོ་ཐུབ་པའི་དུས་ཤིག་ཡོང་གི་རེད། ཅེས་བརྗོད་བྱུང་།

མདོ་སྟོད་སྤྱི་འཐུས་འཇམ་དབྱངས་བཟོད་པ་ལགས་སུ། ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་གསར་པ་བརྒྱུད་རྒྱ་གར་མཐོ་སློབ་ཁག་ཏུ་ཚུད་རྒྱུར་དཀའ་ངལ་འཕྲད་སྲིད་དམ། ཞེས་དྲིས་པར་ཁོང་གིས་བརྗོད་དོན། ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་གསར་པ་ལག་བསྟར་བྱས་ན། མཐོ་སློབ་ཏུ་བསྐྱོད་བཞིན་པའི་བོད་པའི་སློབ་མ་ཚོར་དཀའ་ངལ་འཕྲད་ཀྱི་ཡོད་མེད་དེ་ཡོངས་གྲགས་ཀྱི་དྲི་བ་ཞིག་ཆགས་ཡོད། མི་ཁ་ཤས་ཀྱི་རྒྱ་གར་མཐོ་སློབ་ཏུ་སྐྱོད་སྐབས་སློབ་ཚན་ཐོག་དཀའ་ངལ་འཕྲད་ཀྱི་འདུག་ཟེར་གྱི་ཡོད་པ་རེད། ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་གསར་པའི་ནང་དབྱིན་ཇིའི་སློབ་ཚན་གང་ཡང་མེད་པ་དེ་འདྲ་མ་རེད། འཛིན་རིམ་ལྔ་པའི་བར་བོད་ཡིག་སློབ་ཚན་ཐོག་འགྲོ་དགོས་པ་དང་། དེ་ནས་སྐད་ཡིག་གཞན་ཞིག་མགོ་འཛུགས་དགོས་ཀྱི་ཡོད་ལ། འཛིན་རིམ་བརྒྱད་པ་ནས་སྐད་ཡིག་གསུམ་པ་ཞིག་མགོ་འཛུགས་དགོས་པ་རེད། མདོར་བསྡུས་ཏེ་བཤད་ན། ཁ་ཤས་ཀྱིས་རྒྱ་གར་མཐོ་སློབ་ཏུ་འགྲོ་མ་ཐུབ་པ་དེ། འཛིན་རིམ་ལྔ་པའི་བར་སློབ་ཚན་ཆ་ཚང་བོད་སྐད་ནང་བཞག་སྟེ། འཛིན་རིམ་ལྔ་པ་ནས་ ABCD གཞི་ནས་བསླབ་ན་སྐད་ཡིག་གི་ཤེས་ཚད་སྐྱོ་བོ་ཆགས་ཏེ། རྒྱ་གར་མཐོ་སློབ་ཁག་ཏུ་འགྲོ་རྒྱུར་དཀའ་ངལ་འཕྲད་ཀྱི་འདུག་ལབ་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། ང་རང་གི་བསམ་ན། འཛིན་རིམ་དང་པོ་ནས་ལྔ་པའི་བར་བོད་ཡིག་གི་རྨང་གཞི་ཡག་པོ་ཆགས་ཐུབ་པ་ཡིན་ན། འཛིན་རིམ་དྲུག་པ་བདུན་པ་སྐད་ཡིག་གཉིས་པ་དང་། བརྒྱད་པ་ནས་སྐད་ཡིག་གསུམ་པ་ཞིག་གསར་དུ་བསླབ་ཀྱང་། སློབ་མ་ཚོར་དཀའ་ངལ་གང་ཡང་འཕྲད་ཀྱི་མ་རེད་བསམ་གྱི་འདུག ང་རང་དགེ་རྒན་ཞིག་ཡིན་པའི་ཉམས་མྱོང་ལྟར་ན། བོད་ནང་དུ་རྒྱ་ཡིག་གི་རྨང་གཞི་ཡག་པོ་ཡོད་པ་དེ་ཚོ། རྒྱ་གར་དུ་བསླེབས་ཏེ་དུས་ཡུན་ལོ་གཉིས་རིང་དབྱིན་ཡིག་གི་རྨང་གཞི་གང་འཚམ་ཡག་པོ་འཇོག་ཐུབ་ཀྱི་འདུག དཔེར་ན། སུ་ཇཱ་བོད་ཁྱིམ་ལྟ་བུར་ཆ་བཞག་ན། རྒྱ་གར་ནང་ལོ་བརྒྱད་ལ་སྦྱོང་དགོས་པའི་སློབ་ཚན་ཁག་སུ་ཇཱ་བོད་ཁྱིམ་དུ་ལོ་གཉིས་གསུམ་ནང་སྦྱངས་ཏེ། རྒྱ་གར་རྒྱལ་ཡོངས་མཐོ་སློབ་ཁག་ཏུ་འགྲིམ་བཞིན་ཡོད་ལ། དེ་དག་ལས་སློབ་གྲོགས་ཁག་ཅིག་རྒྱ་གར་གཙུག་ལག་སློབ་གྲྭ་ཆེ་ཁག་དང་ཨ་རི་དང་ཡུ་རོབ། ཨོ་སི་ཊོ་ལི་ཡ་སོགས་ཀྱི་མཐོ་སློབ་ཁག་འགྲིམ་བཞིན་ཡོད་པ་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་ཡིན། ཉམས་མྱོང་འདིའི་ངོས་ཐད་ནས་བཤད་པ་ཡིན་ན། ཤེས་ཡོན་སྲིད་ཀྱིས་བོད་པའི་ཕྲུག་ཚོ་རྒྱ་གར་མཐོ་སློབ་ཏུ་བསྐྱོད་རྒྱུར་དཀའ་ངལ་གང་ཡང་འཕྲད་ཀྱི་མ་རེད་ཟེར་ནས་སྤོབས་པ་ཆེན་པོས་བཤད་ཐུབ་པ་ཞིག་རེད། ཅེས་བརྗོད་བྱུང་།

བོན་པོའི་སྤྱི་འཐུས་དགེ་བཤེས་རྣམ་དག་གཙུག་ཕུད་ལགས་སུ། བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་གསར་པ་ལག་བསྟར་བྱེད་པར་དགེ་རྒན་དང་བསླབ་གཞི། ཁོར་ཡུག་སོགས་ཀྱི་དཀའ་ངལ་ཡོད་དམ། ཞེས་དྲིས་སྐབས་ཁོང་གིས་བརྗོད་དོན། ང་རང་གི་བསམ་ན། ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་གསར་པ་འདི་ལག་བསྟར་བྱས་པ་ཡིན་ན། གནས་སྐབས་རིང་དཀའ་ངལ་འཕྲད་སྲིད་པ་ཞིག་རེད་བསམ་གྱི་འདུག གང་ཡིན་ཞེ་ན། ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་གསར་པ་ལག་བསྟར་བྱས་ན། དང་ཐོག་སློབ་ཚན་གཏན་འབེབས་བྱེད་ཕྱོགས་ཐོག་ཏག་ཏག་ཅིག་ཡོང་མིན་ཐད་དཀའ་ངལ་ཡོད་པ་རེད། གཏན་འབེབས་བྱས་ཟིན་པའི་བསླབ་གཞིར་ཡང་དགེ་རྒན་ཚད་ལྡན་རག་མིན་གྱི་དཀའ་ངལ་འཕྲད་སྲིད་པ་ཞིག་རེད། ལྷག་པར་དུ། ཁོར་ཡུག་དང་སློབ་མ་རང་ངོས་ནས་བསླབ་གཞིར་དང་ལེན་བྱ་ཐུབ་མིན་གྱི་དབང་གིས་དཀའ་ངལ་འཕྲད་ཀྱི་རེད་བསམ་གྱི་འདུག ཡིན་ནའང་། ང་ཚོ་འཛམ་གླིང་སྤྱིའི་ཁ་ཕྱོགས་དང་བསྟུན་ནས་འགྲོ་དགོས་དུས། དུས་རབས་དང་མཐུན་པར་ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་ལའང་ལེགས་བཅོས་གཏོང་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་རེད། སྤྱིར་བཏང་ཁོར་ཡུག་དང་དགེ་རྒན་སོགས་ཀྱི་ཐད་དཀའ་ངལ་ཡོད་ཡོད་པ་ཡིན་ལ། དུས་རབས་འདི་འདྲ་ཞིག་གི་ནང་དུ་སྲོལ་རྒྱུན་ཤེས་ཡོན་བསླབ་གཞི་སློབ་སྟངས་དང་བཅས་པ་ལག་བསྟར་བྱས་ན། ང་ཚོས་དཀའ་ངལ་མང་པོ་ཞིག་ལ་གདོང་ལེན་བྱ་དགོས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། གོམ་པ་རིམ་འཛེགས་བྱས་ན་ཉིན་ཞིག་དཀའ་ལས་གྲོལ་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད། བོད་གཞུང་ལ་མཐོ་སློབ་ཁག་རེ་ཟུང་ལས་མེད་ལ། ཝ་ར་ཎ་སི་ལྟ་བུར་མཚོན་ན་གཙོ་ཆེ་བ་ནང་ཆོས་བསླབ་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། སློབ་གྲྭ་དེར་ཚན་རིག་དང་རྒྱལ་རབས་མ་གཏོགས་ད་དུང་དབྱིན་ཡིག་དང་ཧིན་རྡི། ལེགས་སྦྱར་སོགས་སློབ་ཀྱི་ཡོད་ཀྱང་སློབ་ཚན་དེ་ཚོར་འགྱུར་བ་གཏོང་གི་ཡོད་པ་མ་རེད། དེ་ཡིན་དུས། སློབ་གྲྭ་དེར་གཙོ་བོ་རྒྱ་གཞུང་དང་རང་གཞུང་གཉིས་ཁྲིད་བཞིན་ཡོད་ལ། སློབ་ཚན་དེ་གཉིས་གཙོ་བོ་ནང་ཆོས་ཆགས་ཡོད་སྟབས། ནང་ཆོས་ལ་ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་གསར་པ་ལག་བསྟར་བྱ་རྒྱུ་གང་ཡང་ཡོད་པ་མ་རེད། ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་ལ་འགྱུར་བ་གཏོང་ན། གཞི་རིམ་སློབ་གྲྭ་ཁག་དང་གཞི་རིམ་འཛིན་གྲྭ་བཅུ་པ་ནས་བཅུ་གཉིས་པར་འགྱུར་བ་གཏོང་རྒྱུ་དང་། འགྱུར་བ་བཏང་བ་རྣམས་དུས་ཐོག་ལག་ལེན་དུ་འཁེལ་ཐུབ་པ་བྱུང་ན། མ་འོངས་པའི་བོད་ཕྲུག་ཚོའི་མདུན་ལམ་དང་ཤེས་ཡོན་ཐོག་ཕན་འབྲས་ཆེན་པོ་འབྱུང་གི་རེད་དྲན་གྱི་འདུག ཅེས་བརྗོད་བྱུང་།

ཡུ་རོབ་སྤྱི་འཐུས་ཐུབ་བསྟན་དབང་ཆེན་ལགས་སུ།
ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་གསར་པ་དང་སྐབས་འཕྲལ་བོད་པའི་རྩ་དོན་གཉིས་བར་འབྲེལ་བ་གང་ཞིག་མཐོང་གི་ཡོད་དམ། ཞེས་དྲིས་པར་ཁོང་གིས་བརྗོད་དོན། ཁྱེད་ཀྱི་དྲི་བ་འདི་ཧ་ཅང་གནད་འགག་ཅིག་ཆགས་ཡོད་པ་རེད། ད་ལྟ་ང་ཚོས་སྐད་རྒྱག་གི་ཡོད་པ་དེ་བོད་པའི་རིག་གཞུང་སྲུང་སྐྱོབ་སྐོར་བཤད་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། རྒྱ་ནག་གིས་བོད་ས་བཙན་བཟུང་རྒྱུན་གནས་ཐུབ་ཐབས་སུ་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་ནུས་པ་ཉམ་དམས་སུ་གཏོང་དགོས་པ་དང་། བོད་པ་ནུས་མེད་དུ་གཏོང་བ་ལ་ཐོག་མར་བོད་པའི་སྐད་ཡིག་རིག་གཞུང་རྩ་མེད་བཟོ་དགོས་པའི་ཇུས་ངན་དེ་ལག་བསྟར་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། གནས་སྟངས་འདི་འདྲ་ཞིག་གི་འོག་ཏུ་ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་གསར་པ་དེ་ཧ་ཅང་གནད་འགག་ཅིག་ཆགས་ཡོད་པ་རེད། བཀའ་སྤྱི་གསར་རྙིང་གཉིས་དང་ལྷག་པར་དུ་ད་ལྟའི་བོད་གཞུང་གི་ངོས་ནས་དུས་རྒྱུན་ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་གསར་པའི་ཐོག་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་གི་ཡོད་པ་རེད། འདི་དང་མཉམ་དུ་ང་ལ་བསམ་ཚུལ་ཞིག་ཡོད་པ་ནི། མ་འོངས་པར་གཞོན་སྐྱེས་ཚོར་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་རབས་ལོ་རྒྱུས་ཁུངས་ལྡན་ཞིག་ཤེས་རྟོགས་ཡོང་དུ་འཇུག་རྒྱུ་དང་། ཁྱོན་ཡོངས་ནས་གཞོན་སྐྱེས་ཚོས་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་རབས་ཐོག་དོ་སྣང་ཆེ་རུ་གཏོང་དགོས་ཀྱི་འདུག ད་ལྟའི་ཆར་བོད་པའི་གཞོན་སྐྱེས་མང་པོ་ཞིག་ལ་བོད་རང་གི་རྒྱལ་རབས་ལོ་རྒྱས་བཤད་ཡོང་སྐབས་སུན་སྣང་བྱེད་ཀྱི་འདུག དོ་སྣང་རྩ་བ་ནས་མི་འདུག བྱེད་སྟངས་དེས་རྟགས་ངན་པ་ཞིག་སྟོན་གྱི་ཡོད་པ་རེད། རྒྱལ་ཁབ་དང་མི་རིགས་ལ་དུང་ཞེན་དང་ལ་ཞེན་མེད་པ་སྟོན་གྱི་ཡོད་པ་རེད། བོད་རང་གི་སྐད་ཡིག་རིག་གནས་དང་གོམ་སྲོལ་གཤིས་ལུགས་སོགས་དེང་རབས་དང་མཐུན་པའི་ཐབས་ལམ་ཞིག་གི་ཐོག་ནས་འཁྲིད་རྒྱུ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་པོ་རེད། སྔོན་མའི་ལམ་ལུགས་སྲོལ་ནང་བཞིན་སློབ་ཚན་ཁྲིད་བསྡད་ན་ཏག་ཏག་ཅིག་བསྡད་མི་འདུག་ལ། གཞོན་སྐྱེས་ཚོས་ཀྱང་དོ་སྣང་སྤྲོད་ཀྱི་ཡོད་པ་མ་རེད། ཡང་གཞོན་སྐྱེས་ཚོའི་འདོད་པ་ཁོ་ན་སྐོང་བསྡད་ན་ང་ཚོའི་རྩ་དོན་མང་པོ་ཞིག་རང་བཞིན་གྱི་བརླག་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་པ་རེད། དེའི་སྟབས་ཀྱིས། ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་དེ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་ཡིན་དུས། མ་འོངས་པའི་སྤྱི་འཐུས་དང་བཀའ་ཁྲི་གསར་པ་ཡིན་ནའང་འདྲ། དེ་ཚོ་ཚང་མས་དམིགས་བསལ་ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་གསར་པའི་ཐོག་ཤུགས་རྒྱག་རྒྱུ་གནད་འགག་ཆགས་ཡོད་པ་རེད། ཅེས་བརྗོད་བྱུང་།

མདོ་སྨད་སྤྱི་འཐུས་བསོད་ནམས་རྒྱལ་མཚན་ལགས་སུ།
བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སློབ་གྲྭ་ཁག་རེ་ཟུང་གིས་ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་གསར་པ་ལག་བསྟར་བྱེད་ཀྱི་མེད་དོན་གང་ཡིན། ཞེས་དྲིས་པར་ཁོང་གིས། སློབ་གྲྭའི་འཛིན་སྐྱོང་མང་པོ་ཞིག་གིས་ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་གསར་པ་དེ་ལག་བསྟར་བྱེད་ཀྱི་མེད་པ་དང་། ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་གསར་པ་ལ་ཡིད་ཆེས་དང་སྤོབས་པའི་འདང་གི་ཡོད་པ་མ་རེད། ང་རང་གི་བསམ་པར་འདི་དག་གི་མིག་རྒྱང་ཐུང་དྲགས་སོང་བ་རེད། ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་གསར་པ་འདི་འཕྲལ་དུ་སློབ་ཕྲུག་སོ་སོར་ཡག་པོ་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཕུགས་ལ་བོད་མི་རིགས་རྩ་དོན་དང་བཅས་པར་ལག་རྗེས་ཆེན་པོ་ཞིག་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། ད་ལོ་ནས་བཟུང་བོད་ཁྱིམ་གྱིས་སྔོན་འགྲོའི་འཛིན་གྲྭ་གསུམ་ལ་དབྱིན་ཇིའི་སྐད་ཡིག་མ་གཏོགས་སློབ་ཚན་གཞན་ཚང་མ་བོད་ཡིག་ཐོག་འཁྲིད་རྒྱུ་ལག་ལེན་བསྟར་མགོ་བཙུགས་ཡོད་པ་རེད། དེ་ཡིན་དུས་གཞི་རིམ་སློབ་གྲྭ་ཐོན་ཏེ་མཐོ་སློབ་བསྐྱོད་སྐབས་སློབ་མ་ཚོར་སློབ་ཚན་གྱི་རྗེས་མ་ཆོད་པའི་དཀའ་ངལ་གང་ཡང་འཕྲད་ཀྱི་མ་རེད། གང་ཡིན་ཟེར་ན། སྐད་ཡིག་རིག་པའི་ཐོག་ནས་སྡོམ་ཚིག་བཞག་པ་ལྟར་ན། མ་སྐད་ཅི་ཙམ་གྱིས་ཁྱབ་རྒྱ་ཆེ་བ་དང་མ་སྐད་ཀྱི་ཤེས་ཚད་ཅི་ཙམ་གྱི་མཐོ་བ་ཡོད་ན། དེ་ཙམ་གྱིས་སྐད་གཉིས་པ་དང་གསུམ་པ་སྦྱོང་བདེ་བ་དང་། ཤེས་ཚད་མགྱོགས་སུ་འགྲོ་གི་ཡོད་པ་རེད། མ་སྐད་ཀྱི་ཚད་གཞི་དམའ་བོ་ཡོད་ན། སྐད་ཡིག་གཉིས་པ་མ་སྐད་ལས་བརྒལ་འགྲོ་བའི་གནས་སྟངས་ཤིག སྐད་ཡིག་རིག་པའི་ཐོག་ཡོང་གི་ཡོད་པ་མ་རེད། དང་ཐོག་མ་སྐད་ཀྱི་ཚད་གཞི་ཡག་པོ་ཞིག་བཟོས་པ་ཡིན་ན། སྐད་ཡིག་གི་རྗེས་མ་ཟིན་པའི་དཀའ་ངལ་ཡོད་པ་མ་རེད། ཕྱི་རྒྱལ་གྱི་དེང་རབས་སློབ་གྲྭའི་ནང་སྐད་ཡིག་ཙམ་མ་གཏོགས། སློབ་ཚན་གཞན་ཚང་མ་ང་ཚོ་དང་གཅིག་པ་བྱས་ཏེ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་ལ། བརྒྱུད་ལམ་དེས་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་བེད་སྤྱོད་བཏང་ཡོད་པ་རེད། དེ་ལྟར་སོང་ན་མཐོ་རིམ་སློབ་གྲྭར་འགྲོ་རྒྱུར་དཀའ་ངལ་གང་ཡང་མི་འཕྲད་པ་མ་ཟད། སྔོན་མ་ལས་ཤེས་ཚད་ཡག་ཏུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་པ་རེད་བསམ་གྱི་ཡོད། ང་ཕྱི་རྒྱལ་དུ་ཡོད་པའི་ཚེ་རིང་ཤཱཀྱ་དང་དེ་མིན་བོད་རིགས་མཁས་པ་དེ་ཚོར་མཇལ་སྐབས། ཁོང་ཚོས་བཤད་ན། བོད་ནས་ཐད་ཀར་ཡོང་མཁན་དང་རྒྱ་གར་ནས་ཕར་ཕེབས་འགྲོ་མཁན་ཏེ། ཆུང་དུས་ནས་མ་སྐད་ཀྱི་རྨང་གཞི་རྒྱ་བསྐྱེད་མ་ཐུབ་མཁན་གཉིས་བསྡུར་ཡོང་སྐབས། མ་སྐད་སྦྱངས་ཡོད་མཁན་གྱི་མི་དེ་ཚོར་དེང་རབས་སློབ་སྦྱོང་བྱ་རྒྱུར་རྨང་གཞི་མཐུག་པོ་འདུག་ཅེས་རྗོད་ཀྱི་འདུག ཅེས་བརྗོད་བྱུང་།

Two Tibetan students win laurels from London Metropolitan University

CANBERRA: Two Tibetan students in London Metropolitan University, United Kingdom graduated from the Class of 2010 with honours degrees in their respective courses and awards from the university.

Tenzin Rangdol is a Tibetan scholar since 2007 in London Metropolitan University. Prior to that, he was also the recipient of the Gaden Phodrang award for 1st position in the science field for 2006 among all Tibetan schools in India. He graduated from London Metropolitan University with graduated with a first class honours degree in BSc. (Hons) Computing and Mathematics and also won the “University recognition Award for Academic Excellence, Best first class honours award- Top Twenty student”. He is currently pursuing post graduate studies with MSc. Mathematics in London Metropolitan University, UK.


Tenzin Dolma Dagpo is also a Tibetan scholar since 2007 in London Metropolitan University. She secured 1st position in the science field for 2007 among the TCV schools in India. She graduated with a first class honours degree in BSc (Hons) Biomedical Science and was awarded the “Biomedical Science prize” by the university and the Institute of Biomedical Scientists in UK. She is currently pursuing postgraduate studies with MSc. Biotechnology in the Australian National University, Australia.

Poll of Western and Asian Publics Finds Criticism of Chinese Policy on Tibet

A poll of three western and three Asian countries finds widespread criticism of Chinese policies toward Tibet. This critical view is held by large majorities in all three western countries--the United States (74%), France (75%) and Britain (63%).
Views are more varied among the Asian countries. An overwhelming 84 percent of South Koreans are critical, as is a modest majority of Indonesians (54%, with only 12% endorsing China's position). However among Indians views are nearly evenly divided, with 37 percent siding with critics, 33 percent siding with China and 31 percent not taking a position.
These findings are from a poll conducted by WorldPublicOpinion.org, a project of research centers from around the world, managed by the Program on International Policy Attitudes at the University of Maryland. Polling was conducted in France, Great Britain, India, Indonesia, South Korea and the United States, before the recent protests and violence in Tibet.
Respondents were presented the issue by hearing a description of both the position of critics of China's policy on Tibet and the position of China. They were told that:
"Critics of China say that it should allow Tibet to have autonomy, to preserve its traditional culture and to allow the Dalai Lama to return to Tibet.
China says that Tibet has long been part of China, that Tibet has benefited from modernization, and that the Dalai Lama should not be allowed to return because he aims to split Tibet from China."
On average across all six countries, 64 percent said their view was closer to the critics of China, while seventeen percent said their views were closer to those of China.
Steven Kull, director of the WorldPublicOpinion.org comments, "While China's image in the world is generally moderately positive, it appears that China's image is being harmed by its policies on Tibet. The recent violence in Tibet may mean that China will face increasing criticism."
In India, views of China's Tibet policy varied significantly by region. Those nearer to Tibet, in the country's northern and eastern regions, are much more critical of China than were Indians elsewhere. In the east fifty-seven percent are critical of China (compared to 33% favoring China's view) and in the north where the Dalai Lama is currently in residence 44 percent are critical (compared to 16%). However in the west a 54 percent majority favors China's view with just 17 percent being critical. In the south a plurality of 36 percent is critical (compared to 29%).
In nearly every country polled, criticism of China is higher among those with greater education. The one exception is India, where attitudes vary little with greater education. On average across all six countries, a bare majority of 52 percent is critical of China among those with less than a high school education, rising progressively to 78 percent critical among college graduates.
Younger people (age 18-29) are a bit less likely than average to side with critics of China (59%) while those aged 45-59 are most likely to do so (71%).
The poll of 4,774 respondents was conducted January 18 through February 29. The margin of error for each country ranged from 3.1 to 4.1 percent

Wednesday, June 22, 2011

Chinese Government is Torturing, Killing Tibetans: Richard Gere

Dharamshala: Hollywood star Richard Gere long time supporter of Tibetan and His Holiness the Dalai Lama,has expressed his deep concern over continue torturing and killing in Tibet, ‘I think it's impossible to look at these photographs and not realise the extraordinary suffering of the Tibetan people,' he said.

Gere is in the capital Seoul promoting an exhibition of photographs of Tibet and India taken by the Hollywood actor and other photographers including Annie Leibovitz, Steve Meisel and Jerry Uelsmann. He has been joined on the visit by his wife, Carey Lowell, and the couple's on Homer.

Gere's interest in Buddhism began during 1978 when he travelled to Nepal with Brazillian painter Sylvia Martins. He is a fierce supporter of Tibetan people and His Holiness the Dalai Lama and has been a persistent advocate of human rights in Tibet. In last week he called on the United States' Government to give more to support the right of people in Tibet

Tuesday, June 21, 2011

Italian Parliament Takes up Urgent Question on Humanitarian Crisis in Ngaba






DHARAMSHALA: The Italian Parliament discussed the issue of severe repression imposed by the Chinese authorities on Tibetans in Kirti monastery in Ngaba region of northeastern Tibet's Amdo province since 16 March, which has so far left at least two Tibetans dead and hundreds of monks arrested.

The urgent question was raised by Mr Matteo Mecacci, a member of Italian Parliament and who is also the current president of the Italian Parliamentary Intergroup for Tibet.

“I wish to thank one by one the thirty-eight colleagues from the various political groups with which I submitted this urgent question to the Government, for witnessing the attention of the Parliament towards what is happening Tibet, particularly in the county in which a severe humanitarian crisis has been taking place for some weeks or months,” Mr Mecacci told the parliament.

He expressed concern over the reluctance by Western Governments, including the Italian Government, in dealing with tens and thousands of Tibetans suffering under a strong and lasting repression inflicted by the Chinese government.

He apprised the parliament by giving a comprehensive account of how the situation worsened and culminated in the military siege of Kirti Monastery in Ngaba after a monk burned himself to death on 16 March in protest against the Chinese government's brutal suppression of peaceful protests across Tibet in 2008.

He likened the 'patriotic education' enforced upon the Tibetans by the Chinese authorities as ways to control a society through repression and ideological approach known to Italians as contained in the black book of Communism.

He said the Italian government maintaining silent over the repression in Tibet jeoperdises the interests that Italy and other European Countries intend to start with China.

“I hope that the Government might mirror the attention showed by the Parliament, and have a feedback that is not just formal but that leads to concrete results,” he told the House.
.
Responding to the urgent question, Undersecretary for Economic Development Stefano Saglia said the government had decided to promote a joint action to express with a single voice the unease of the EU in relation to the news coming from Ngaba.

“The EU Foreign Service summoned the Ambassador of China at the EU to express the deep concern of the Union for the news of violence perpetrated by the Chinese authorities against the Tibetan monks,” Saglia said.

He said Italy would continue to follow this delicate matter with the highest level of attention.

“We obviously intend to keep our constant commitment in monitoring – in general – the situation of human rights in China. We actively support those instances that, inside of the European Union and in other international frameworks, might be addressed to the Chinese authorities, asking them for more openness towards the protection of religious freedom and freedom of thought,” he added.

“It must be stressed that, on the occasion of his visit to China last May, the President of the European Council indicated the respect for human rights, including religious rights, as a parameter to evaluate the role and the contribution of China as a global responsible actor. The President reminded the Chinese interlocutors that human rights represent one of the founding values of the European construction,” he said.

“The Italian Government, in the full respect of the territorial sovereignty and integrity of China, supports the common position expressed at European level to foster a constant and constructive dialogue between Beijing and the Tibetan representatives. The latter obviously represent fundamental interlocutors to find a shared solution to the Tibetan issue, a solution that – in the framework of the Chinese Constitution – ensures the level of protection and autonomy needed to preserve the culture, the century-old tradition and the religion of Tibet,” Mr Saglia said.

Modern Tsangla

By PekoeTenzin Chonjor

modern people of Tshangla Speaking of Pemako are of mixed bloods combined with old and new arivals of people from various groups espacially Tshangla of Eastern Bhutan and other Tibetan migrants of Kham and east......so some people have an impression that we are Tshangla i wouldn't call myself Tshangla rather Pemakopa but yes i speak one of Tshangla Dialects in Pemako form and tone which is mutually intelligible with other Tshangla dialects with some variations.........

Monday, June 20, 2011

Exiled Tibetans vote to elect 2 U-Tsang MPs

DHARAMSHALA: Exiled Tibetans belonging to U-Tsang Province (Central Tibet) yesterday cast their ballots in the preliminary round of poll to elect two lawmakers from their constituency.

The election is necessitated by two vacant seats for U-Tsang in the incumbent 15th Tibetan Parliament, as only 8 MPs were elected in the final round of parliamentary election held in March this year. A candidate has to poll 33% of the total votes cast to become an MP.

Like Do-Mey and Do-Toe provinces, the U-Tsang Province is represented by 10 parliamentarians in the Tibetan Parliament-in-Exile.

Mr Jamphel Choesang, the chief Tibetan election commissioner of the Central Tibetan Administration, told Tibetonline TV that voting took place in India, Bhutan, and in Nepal except Kathmandu.

He said the voting went smoothly at all the 10 polling stations in Dharamsala, the seat of Central Tibetan Administration.

People came in droves to exercise their franchise in Dharamsala.

Talking to TibetNet at a polling booth in Dharamsala, Tenzin Norbu, 27, said he considers voting as his bounden duty to put in place a good and responsible leadership.

The election commission will announce the result of the preliminary poll on 25 July.

Following this, the candidates who wish to stand for the election will have to submit their biographies (not exceeding 300 words) along with a colour photograph to the office of the chief election commission (CEC) by 12 August. Those who do not wish to stand are required to submit their leave applications to the CEC by the same deadline.

The final round of election will take place on 11 September 2011

Contemporary Pemakoe

From Wikipedi

Language

Tsangla or Pemakopa is one of the many dialects of Tibet. Tsangla is widely spoken and understood by many non-tsangla speakers in the area. As a Tibetan, people of Pemako also speak Shuong Ke or official Tibetan national language. Pemakopa people also speak other dialects of Tibet such as khampa, Kongpo and Zayul ke. Today inside Tibet pemakopa people are also well verse in Mandarin. As majority are Pemakopas, Tsangla spoken is well established. if we talk about Tsangla language it's a branch of Tibeto-Burman bodish language which is mutually intelligible with those Tsangla in Eastern Bhutan. The dialect has evolved into a new dialect as intermarriage between the first wave of settler and second wave of settler that came from kham, golok and ustang after the birth of Kyabje Dudjom Rinpoche in Pemako. Contemporary pemakopa dialect is, a distinct, one of many and rich regional dialect of Tibet. Tsangla or Pemakopa dialect doesn't have tones unlike Shoung Ke or Tibetan National language, but Tsangla language in Pemako has high and low sound, which is absence in other Tsangla speaking people of neighboring countries. Pemakopa dialect numerical denomination up to 20 and higher number are counted in Shoung Ke or Tibetan National language. Globally Pemakopa or Tsangla dialect is spoken by about 140,000- 160,000 people.

Contemporary Pemakoe .

From Wikipedi

Since 1904 the year Kabgye Dudjom Rinpoche was born in Pemako , people from all over Tibet especially from [[Khams]], [[Golok]] and [[Utsang]], descended in Pemako and settled near their [[Lama]]. Gradually intermarriage between the first settler and second wave settler produce what is today Pemakopa spread around the world. Descendant of Pemakopas are hard working , strong, smarts and intelligent people. Descendant of Pemakopas are spreaded across the Globe. Today, Pemakopa has unique [[cultural identity]] and dialect that can be compared to any other region and dialect of Tibet. Tsangla is collequial of Pemakoe.Eastern Bhutaness sharing same language in the form of text, therefore,Tsangla has text no longer use in Pemakoe.

PREAMBLE

From the time of its founding, commonly placed in the early 2nd Century BC, Tibet has existed as a sovereign nation for almost its entire history. When the Great Fifth Dalai Lama assumed the supreme spiritual and temporal leadership of Tibet in 1642, the Gaden Phodrang government he established became the legitimate government of the whole Tibetan people in the three regions of Tibet. Since then successive Dalai Lamas maintained the spiritual and temporal leadership of Tibet in this manner.

His Holiness the Fourteenth Dalai Lama assumed the political leadership of Tibet, thus becoming both its spiritual and temporal leader, in 1950. The People’s Republic of China invaded Tibet and coerced its government into signing the 17-Point Agreement in 1951, in which the Gaden Podrang government was designated as the “Local Government of Tibet.” However, its legitimacy as the government of Tibet was maintained and under the terms of the said Agreement the established status, functions and powers of the Dalai Lama were guaranteed to remain unaltered.

When the People’s Republic of China’s authorities in Tibet violated the Agreement and resorted to the use of brute violence and repression against Tibetans, His Holiness the Dalai Lama and the Kashag (council of ministers) were compelled to escape from Tibet into exile. Immediately upon arriving in India, His Holiness the Dalai Lama repudiated the 17 Point Agreement on 18 April 1959.

Whereas the Tibetan people recognise and look to His Holiness the Dalai Lama and his Kashag as their legitimate government regardless of where it may be, His Holiness established the new seat of the central Tibetan administration in India to safeguard, represent and pursue the interests of the Tibetan nation and its people without interruption.

Soon thereafter, His Holiness the Dalai Lama acted upon his long cherished desire to democratise the Tibetan governance system and institutions, and in 1960 created the Commission of Tibetan People’s Deputies as the elected representative assembly of the people. The Eleventh Assembly of Tibetan People’s Deputies adopted the Charter of Tibetans in Exile, ratified by His Holiness the Dalai Lama on 28 June 1991, to be the constitutional law governing the Central Tibetan Administration in conformity with modern norms of democracy.

The Charter provided that the successive Dalai Lamas shall exercise their responsibilities as head of the Tibetan nation and as chief executive of the Tibetan administration. To complete the democratisation process and ensure that the future of the Tibetan people not be unduly dependent on one individual, and in full consideration of the challenges and goals before the Tibetan people, His Holiness the Dalai Lama on 14 March 2011 formally announced to the Assembly of Tibetan People’s Deputies his intention to transfer all his administrative and political powers and responsibilities to the elected leaders of the Central Tibetan Administration.

In deference to His Holiness the Dalai Lama’s irrevocable decision to relinquish his administrative and political roles and in the face of His Holiness’ rejection of pleas to reconsider that decision, the Fourteenth Assembly of Tibetan People’s Deputies, in its additional session, adopted necessary amendments to the Charter to give effect to His Holiness’ directive to appropriately amend the Charter while safeguarding the continuity of the Central Tibetan Administration as the legitimate governing body and representative of the whole Tibetan people, in whom sovereignty resides.

By the act of ratification of the said amendments on [29 May 2011] in accordance with the present Chapter 11 of the Charter, His Holiness the Dalai Lama fully vests the Central Tibetan Administration and in particular its democratic leadership organs with the powers and responsibilities formerly held jointly by His Holiness the Dalai Lama and the Central Tibetan Administration to represent and serve the whole people of Tibet.

The thus amended Charter, ratified by His Holiness the Dalai Lama, enters into force on this [29th day of May] 2011.

ARTICLE 1: PROTECTOR AND SYMBOL OF THE NATION

His Holiness the Fourteenth Dalai Lama, human manifestation of Avaloketeshvara, is the guardian and protector of the Tibetan nation. He is the guide illuminating the path, the supreme leader, the symbol of the Tibetan identity and unity, and the voice of the whole Tibetan people. His authority is derived from centuries old history and heritage and, above all, from the will of the people in whom sovereignty is vested and therefore comprises the following inherent rights and responsibilities:

1. To provide advice and encouragement with respect to the protection and promotion of the physical, spiritual, ethical and cultural wellbeing of the Tibetan people, to remain engaged in the efforts to reach a satisfactory solution to the question of Tibet and to accomplish the cherished goals of the Tibetan people;

2. To provide guidance in various forms to the Assembly of Tibetan People’s Deputies and Kashag in matters of importance to the Tibetan people, including the community and its institutions in exile, at His Holiness’ own initiative or at the request of those bodies;

3. To meet with world leaders and other important individuals and bodies to speak on behalf of the Tibetan people, to explain and discuss their concerns and needs as well as to appoint representatives and envoys to serve the interests of the Tibetan people in any part of the world

Saturday, June 18, 2011

གུང་ཁྲན་ཏང་ཁ་འཐོར་དུ་འགྲོ་མི་ཐུབ་པའི་རྒྱུ་རྐྱེན་བཞི །

རྩོམ་པ་པོ། ཚའོ་ཁྲང་ཆིན། ཕུན་ཚོགས་ཀྱིས་བསྒྱུར།

ཏག་ཏག་དུས་རབས་གཅིག་གི་དུས་ཡུན་ནང་། འཛམ་གླིང་དཀྱིལ་ཤར་དང་བྱང་ཨ་ཧྥི་རི་ཀ་བཅས་ནས་དམངས་གཙོའི་འགྱུར་ལྡོག་ཤུགས་ཆེན་བྱུང་སྟེ་ད་ལྟའི་གནས་བབ་འདིར་བསླེབས་ཚར་ཡོད་མོད། རྒྱ་དམར་གཞུང་ནི་སྔར་བཞིན་ཆབ་སྲིད་བསྒྱུར་བཅོས་ཐད་སྐྱི་གཉེར་ཙམ་ཡང་འགུལ་གྱིན་མེད་པ་མ་ཟད། དེ་ལས་ལྡོག་སྟེ་གཞུང་དང་བསམ་ཚུལ་མི་མཐུན་པའི་མི་རྣམས་ལ་དམ་དྲག་ཤུགས་ཆེན་གཏོང་བཞིན་ཡོད། འདི་ལྟའི་གནས་སྟངས་འོག དུས་ཡུན་ཐུང་ཐུང་ཞིག་གི་ནང་རྒྱ་ནག་གི་ཆབ་སྲིད་ལ་རྩ་བའི་འགྱུར་བ་འབྱུང་རྒྱུ་དཀའ་ཙམ་ཡོད་ལ། དེར་ཁོར་ཡུག་དང་རྒྱབ་ལྗོངས་གང་ནས་བལྟས་ཀྱང་མཐུན་རྐྱེན་ཡོངས་སུ་འཛོམས་མེད།

དོན་ངོ་མར་རྒྱ་ནག་མི་མང་ནི་ཊོའུ་ནེ་ཤི་ཡའི་(Tunisia)མི་རྣམས་དང་མི་མཚུངས་པ་དང་། དེ་བཞིན་ཨི་ཇིབ་(Egypt) མི་མང་དང་མི་འགྲན་པ། ནང་སྒོས་སུ་ཁྲག་དྲོན་གྱི་འཐབ་རྩོིད་བརྒྱུད་རང་དབང་བརྩོན་ལེན་བྱེད་ཕོད་པའི་ལེ་བྷི་ཡ(Labya)མི་མང་དང་གཏན་ནས་མི་དོ་བ་མ་ཟད། ཡེ་མིན་མི་མང་དང་ཅི་ལེ་མི་མང་སོགས་ལ་རྩད་ནས་མི་དོ་བ་ཡིན་ནམ། དོན་ངོ་མར་རྒྱ་ནག་ནི་ཨེ་ཤི་ཡ་ཤར་མའི་ནད་རོ་དང་། འཛམས་གླིང་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་གི་ཆེས་མཐའ་མའི་དམངས་གཙོའི་ལམ་དུ་སྐྱོད་མཁན་རྗེས་ལུས་རྒྱལ་ཁབ་གཅིག་པུ་དེར་འགྱུར་རྒྱུ་ཡིན་ནམ།

མདོར་བསྡུས་ནས་བཤད་ན། རྒྱལ་ནག་ལ་མཁྲེག་འཛིན་གྱི་རྒྱལ་ཞེན་དམིགས་བསལ་བ་ཞིག་ཡོད་ཅིང་། གནས་བབ་དེར་རྒྱུ་རྐྱེན་མི་འདྲ་བ་ཁག་བཞི་སྔར་བཞིན་གནས་ཡོད།

དང་པོ། གུང་ཁྲན་ཏང་གི་དཔལ་འབྱོར་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱིས་དམངས་སེམས་ཉོས་པ།

དྲུག་བཞིའི་དམར་གསོད་ཆེན་མོའི་རྗེས་སུ། སྐབས་དེའི་དབང་འཛིན་གཅིག་ལྕོག་ཏིན་ཞའོ་ཕིན་མའོ་ཡི་དུས་རབས་ལ་ཕྱིར་བསྐྱེད་ཡོངས་སུ་བྱས་མེད་ནའང་། དཔལ་འབྱོར་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་བ་ཁོ་ནས་གུང་ཁྲན་ཏང་གི་དབང་ཆ་ཐག་གཅོད་བྱེད་ཐུབ་པར་ངོས་འཛིན་རྒྱུན་འཛིན་བྱས་ཡོད། ཏིན་ཞོ་ཕིན་རང་ཕྱོགས་ཀྱི་མི་ཚང་མས་དཔལ་འབྱོར་ནི་དབང་ཆ་ཐག་གཅོད་བྱེད་པའི་ཐབས་ཤེས་བླ་མེད་ཅིག་ཏུ་བསམ་ཡོད་སྟབས། མི་མཐུད་དཔལ་འབྱོར་སྒོ་འབྱེད་ལ་ཤུགས་སྣོན་བྱས་ཡོད། འདི་ལྟའི་བསམ་ཚུལ་གྱི་འོག་ནས་གུང་ཁྲན་ཏང་གིས་དཔལ་འབྱོར་སྒོ་འབྱེད་བྱས་པ་དང་། གུ་ཡང་གི་རྣམ་པ་དང་ལྷོད་ཡང་ཟེར་བའི་བཤད་སྟངས་བེད་སྤྱད་དེ་རྒྱ་ནག་མི་མང་ལ་གཟུགས་མེད་ཀྱི་དཔལ་འབྱོར་སྒུལ་ཤུགས་གཞི་རྒྱ་ཆེ་བ་མཁོ་སྤྲོད་བྱས་ཡོད། དེ་ཡང་རྒྱ་ནག་གི་འདས་པའི་ལོ་རྒྱུས་ནི་དབུལ་ཕོངས་ཡིན་པ་འདིས་ཁོ་ཚོར་མཁོ་སྤྲོད་ཀྱི་གོ་སྐབས་ཡག་པོ་སྤྲད་ཡོད་ལ། མི་ཚང་མས་རྒྱུ་ཐོག་ལ་རྒྱག་རྒྱུར་རྔམ་སེམས་ཆེ་བ་འདིས་ཀྱང་རྒྱ་ནག་ལ་དཔལ་འབྱོར་འཕེལ་རྒྱས་མུ་མཐུད་ཡོང་བའི་འབྲེལ་བ་གསལ་བོ་བསྟན་ཡོད། དེ་བས་གུང་ཁྲན་ཏང་གིས་གནད་འགག་དེ་དང་དཔལ་འབྱོར་འཕེལ་ཤུགས་ཀྱི་རྒྱབ་ལྗོངས་འདི་ཉིད་བེད་སྤྱད་དེ་མི་མང་གི་ལྷིང་འཇགས་སམ་ངོ་རྒོལ་མི་བྱེད་པའི་གནས་བབ་ཉོ་སྒྲུབ་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད།

གཉིས་པ། གུང་ཁྲན་ཏང་གི་ཤུགས་ཆེ་བའི་དྲིལ་བསྒྲོག

འདི་ལ་ཕྱོགས་ངོས་གཉིས་ནས་གླེང་གི་ཡོད། གཅིག་ནི་རྒྱ་ནག་གི་དཔལ་འབྱོར་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་གྲུབ་འབྲས་གུང་ཁྲན་ཏང་གི་རླབས་ཆེ་བའི་བྱས་རྗེས་ཡིན་ཚུལ་དང་། གུང་ཁྲན་ཏང་གིས་རྒྱ་ནག་གི་དབུ་ཁྲིད་བྱས་པ་དོན་སྙིང་ལྡན་ཚུལ། (ཀྲུང་གོ་གུང་ཁྲན་ཏང་གིས་རྒྱ་ནག་གི་ཚབ་མཚོན་བྱེད་ཐུབ་ཟེར་བའི་དོན) དེ་ལས་ཀྱང་རྒྱ་ནག་ནི་སྟོབས་ཆེན་རྒྱལ་ཁབ་ཡིན་ཚུལ་དང་། གཟི་བརྗིད་ཆེ་ཚུལ་སོགས་བརྗོད་དེ་འདས་པའི་མི་ལོ་དྲུག་བཅུའི་རིང་རྒྱ་ནག་མི་མང་རྣམས་ལ་མི་རིགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་ཤུགས་བརྗོད་བྱེད་ཐབས་བྱས་ཏེ། མི་མང་རྣམས་དམར་པོའི་གཞུང་གི་དཔལ་འབྱོར་འཕེལ་རྒྱས་དང་ཆབ་སྲིད་ལག་ལེན་བཅས་དོན་དངོས་དང་མཐུན་པ་ཞིག་ཡིན་ཚུལ་ལ་ཡིད་ཆེས་འཕེར་བར་བྱས་ཡོད། གཉིས་ནི་རྒྱ་ནག་མི་མང་རྣམས་འདས་པའི་གོད་ཆགས་ཀྱི་དབང་གིས་“ཟིང་འཁྲུག་”ལ་ཤིན་ཏུ་འཚེར་སྣང་ཡོད་པའི་ལོ་རྒྱུས་བེད་སྤྱད་དེ། གུང་ཁྲན་ཏང་མེད་ན་གནམ་ས་བདེ་འཇགས་ཡོང་མི་ཐུབ་ཚུལ་ཤུགས་བརྗོད་བྱེད་པ་དང་། གུང་ཁྲན་ཏང་ཁོ་ནའི་ནུས་པ་དང་དབུ་ཁྲིད་ཀྱི་གོ་གནས་ཤུགས་བརྗོད་ཀྱིས། “ཟིང་འཁྲུག་”དང་གོད་ཆག་གི་འཇིགས་སྣང་མི་མང་གི་སེམས་སུ་འཛུལ་ཐབས་བྱས་ཡོད། དེར་བསྟུན་རྒྱ་ནག་མི་མང་རྣམས་ཀྱི་སེམས་ལ་“འགྱུར་ལྡོག་”ཟེར་བ་ནི་འཇིགས་སྣང་ཅན་ཞིག་དང་ཟིང་འཁྲུག་ཟེར་བ་ནི་གོད་ཆག་ཆེན་པོ་ཞིག་ཡིན་པའི་ངེས་ཤེས་སྐྱེས་སུ་བཅུག་པ་ལ་བརྟེན་ཏེ། གུང་ཁྲན་ཏང་གི་འདོད་བློར་བཀོད་འགུག་བྱེད་པར་གོང་རིམ་གྱི་དམ་དྲག་དང་བཙན་གནོན་ཅི་བྱས་ལ་བཟོད་བསྲན་ཐུབ་པའི་སྣང་ཚུལ་ཁྱད་པར་བ་འབྱུང་བར་བྱས་ཡོད་པ་མ་ཟད། རྒྱ་ནག་མི་མང་ཤིན་ཏུ་མང་པོ་ཞིག་གི་སེམས་སུ་གུང་ཁྲན་ཏང་གིས་ལོ་ངོ་དྲུག་བཅུ་ལྷག་གི་རིང་“ཟིང་འཁྲུག་”བཟོས་པ་དང་“གོད་ཆག་”ཅི་ཙམ་བཟོས་པ་གཏིང་བརྗེད་དུ་འགྲོ་རུ་བཅུག་ཡོད།

གསུམ། གུང་ཁྲན་ཏང་གི་དྲག་གནོན་སྲིད་བྱུས།

ཆབ་སྲིད་སྒེར་གཅོད་དབང་འཛིན་པའི་ལག་འོག་ནས་མཆོངས་ཕོད་པའི་མི་སུ་ཡང་དྲག་གནོན་འོག་ཚུད་ཡོད། དེ་ཡང་ཏིན་ཞོ་ཕིན་གྱི་སྐབས་ནས་རང་དབང་བརྩོན་ལེན་བྱེད་མཁན་ཚོར་མིང་ཆས་འདྲ་མིན་གཡོགས་ཏེ་དྲག་གནོན་ཀྱི་མཆེ་བ་ཡོངས་སུ་འབུས་པར་བྱས་ཡོད་པ་བཞིན། ད་ལྟའི་ཧུའུ་ཅིན་ཐའོ་སྐབས་ཀྱི་དུས་རབས་འདིར་བསླེབས་པ་ན་དེ་ལྟའི་མིང་ཆས་འདོགས་ཚུལ་ལ་བྱུང་ཆུབ་ཡོད་པ། དེང་གི་སྐབས་སུ་དམངས་གཙོ་དང་རང་དབང་ལ་ཕྱོགས་མཁན་གྱི་མི་རྣམས་ལ་ནག་ཚོགས་དང་། ཁ་བྲལ་བ། གདོང་བཏུམ་ཆོམ་རྐུན། ཁྲམ་པ། རྒྱ་ནག་མི་མང་ལ་གནོད་འཚེ་གཏོང་མཁན་སོགས་ཀྱི་མིང་ཆལ་བེད་སྤྱད་དེ་མུ་མཐུད་འཇིགས་སྐུལ་དྲག་གནོན་བྱེད་པའི་དུས་སྐབས་སུ་འཕེལ་ཡོད། གནས་སྟངས་འདི་ནི་སྔོན་ལྟར་ཕྱོགས་གཅིག་ནས་དམ་དྲག་བྱེད་ཀྱང་ཕྱོགས་གཅིག་ནས་གུ་ཡང་བྱེད་པ་ལྟ་བུའི་རྣམ་པ་གང་ཡང་མེད་པར་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་དྲག་གནོན་ཤུགས་ཆེར་གཏོང་བཞིན་པ་དེ་ཡིན། སྤྱིར་བྱང་ཨ་ཧྥི་རི་ཀ་དང་འཛམ་གླིང་དཀྱིལ་ཤར་སོགས་སུའང་སྒེར་གཅོད་ལམ་ལུགས་སྤེལ་གྱིན་ཡོད་ས་མང་པོ་ཞིག་ཡོད་ཀྱང་། རྒྱ་དམར་གཞུང་ལྟར་སྒྱུ་རྩལ་བློ་འགུག་གི་དྲག་གནོན་དང་སྟངས་འཛིན་བྱེད་ཐབས་བེད་སྤྱོད་བྱེད་པའི་གོ་རིམ་དུ་འཕེལ་ཡོད་པ་སུ་ཡང་མེད། རྒྱ་དམར་གཞུང་གི་ཆབ་སྲིད་སྒེར་གཅོད་བྱེད་སྟངས་ནི་ཆེས་ཞིབ་ཚགས་ལྡན་པ་དང་། ཆེས་གདུག་རྩུབ་ཆེ་བ། ཆེས་འཇིགས་སུ་རུང་བ་ཞིག་ཡིན།

བཞི། མང་ཚོགས་ཀྱི་དབུ་ཁྲིད་ཡིན་མདོག་སྟོན་མཁན་འགའི་ཤུགས་རྐྱེན།

རྒྱ་ནག་གི་དམངས་གཙོའི་དབུ་ཁྲིད་ཡིན་ཟེར་མཁན་ཁ་ཤས་ཀྱིས། གདུག་རྩུབ་ཆེ་བའི་སྲིད་དབང་ལ་ཁ་གཏད་གཅོག་པར་གུང་ཁྲན་ཏང་ལ་བསམ་ཤེས་བབ་བསྟུན་བྱེད་དགོས་ཚུལ་དང་། ང་ཚོ་དགྲ་བོ་ངོ་མ་མེད་ཚུལ་སོགས་ཞི་བདེ་དང་འཚེ་བ་མེད་པའི་ལམ་དུ་བསྐྱོད་དགོས་ཟེར། སྐད་ཆ་མཐོན་པོ་ཤོད་མཁན་འདི་དག་གི་ངོས་འཛིོན་ཁྲོད་མགོ་འཐོམས་རང་བཞིན་གྱི་བཀག་རྒྱ་ཞིག་ཡོད། ཁོ་ཚོས་གུང་ཁྲན་ཏང་གི་ནོར་འཁྲུལ་ཧ་གོ་བཞིན་དུ་སྐད་ཆ་མཐོན་པོ་འདི་རིགས་ཆེད་དུ་བརྗོད་ཀྱིན་ཡོད་ལ། བསམ་ཤེས་ལྡན་པའི་སྤྱང་ལྟོགས་འཚོལ་བར་ངང་སྒུག་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད། འདི་ལྟའི་སྐད་ཆ་མཐོན་པོ་བཤད་པས་རང་ཉིད་ཀྱི་བདེ་འཇགས་སྲུང་ཐུབ་པ་མ་ཟད། (ཐད་ཀར་གུང་ཁྲན་ཏང་ལ་ངོ་རྒོལ་བྱེད་དགོས་ཚུལ་བརྗོད་མི་ཐུབ་པས་ཉེན་ཁ་ཆེར་མེད།) རང་ཉིད་ཀྱི་ཀུན་སྤྱོད་ཀྱང་འཛམ་གླིང་རང་བཞིན་ཅན་དུ་ཕྱོགས་ཏེ། ནོ་བྷེལ་ཞི་བདེ་གཟེངས་རྟགས་སོགས་ཐོབ་པར་འབད་བརྩོན་གནང་གི་ཡོད། འདི་དག་གི་ཤུགས་རྐྱེན་ཀྱིས་རྒྱ་དམར་གཞུང་གི་ཆབ་སྲིད་སྒེར་གཅོད་དབང་འཛིན་པར་ཡིད་ཆེས་དང་བག་ཕེབས། ལྷོད་ཡང་བཅས་ཐོབ་ཀྱིན་ཡོད་པ་ཟད། མི་མང་གི་ངོ་རྒོལ་ལ་འཇིགས་སྣང་ཅི་ཡང་བྱེད་ཀྱིན་མེད་ཅིང་ཆབ་སྲིད་བསྒྱུར་བཅོས་ཀྱི་ཁ་ཕྱོགས་གཏན་འབེབ་ཀྱང་བྱེད་ཐུབ་ཀྱིན་མེད།

འདི་ལྟར་ན་རྒྱ་ནག་ལ་རེ་བ་ཅི་ཡང་མེད་སོང་བ་ཡིན་ནམ་ཟེར་ན། དེ་ལོས་ཡོད། ཐོག་མར་གོང་དུ་བཤད་པའི་རྒྱུ་རྐྱེན་བཞིའི་བསམ་བློའི་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་མི་མང་རང་དབང་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་ལམ་དུ་ཕྱོགས་ཐུབ་མེད་པ་དང་། བསམ་བློ་ནི་ལས་འགུལ་གྱི་སྣེ་ཁྲིད་པ་ཡིན་པའི་ངེས་འཛིན་གསལ་བོ་བྱས་ཏེ། མུ་མཐུད་གཤམ་གསལ་རྒྱུན་ཤེས་ཚན་པ་བཞི་བརྒྱུད་བསྒྲགས་བྱ་དགོས།

Implement international human rights standards: EU raps China

In a dialogue on human rights said to have been conducted in a “free and frank atmosphere”, the European Union (EU) expressed concerns over the implementation of international human rights standards in China and how to translate them into domestic practice.

The dialogue was held under the aegis of the EU-China Dialogue on Human Rights in Beijing on June 16 with Jim Moran, Director for Asia at the European External Action Service of the EU representing EU and Chen Xu, Director General, Ministry of Foreign Affairs of the People's Republic of China leading the Chinese delegation.

In a release issued after the dialogue, the EU said that it sought further information about reports of torture of people in detention and expressed concerns about the use of forced disappearances and extra-legal detentions while putting special emphasis on the rights of the minorities including Tibetans.

“The two sides reviewed recent developments in human rights and had an in-depth discussion on the rights of minorities … The EU called on the Chinese authorities to provide full information on the fate and whereabouts of the persons who have disappeared from Kirti Monastery”, the statement said.

The release also noted extensive discussions on the exercise of freedom of religious belief and practice, the rule of law, freedom of the press, the protection of human rights lawyers and defenders, and the importance of an independent judiciary.

This was the 30th round of the bi-annual EU-China Dialogue on Human Rights which began in 1995. China, furious over the awarding of the Nobel Peace Prize to jailed dissident Liu Xiaobo, had cancelled the dialogue scheduled for December last year

Friday, June 17, 2011

More protests in eastern Tibet, many Tibetans detained

DHARAMSHALA: Many Tibetans have been detained in Kardze in eastern Tibet's Kham Province as their protests against the Chinese government's repression continue to escalate, Radio Free Asia reported.

“Nine Tibetans, consisting of a monk of Dhargyal Monastery, four nuns, two lay women, and two youths, staged protests on Saga Dawa, a major Buddhist festival observed on 15 June,” RFA quoted a Tibetan resident of Kardze as saying.

“Their names and other details about them are not known. However, the movements of local people are restricted, and armed police are everywhere.”

The monk from Dhargyal Monastery was identified as Ngawang Lobsang Yoyo, 37.

“On 14 June, he made offerings at the Kardze monastery and prayed in front of a photo of His Holiness the Dalai Lama,” a Tibetan living India with contacts in Kardze told RFA.


“Then, at about 7:00 a.m. On 15 June, he went to downtown Kardze and chose a spot where the largest number of people had gathered for the holiday. He threw leaflets into the air and knelt down, folding his hands in appeal and calling out for a few minutes for the long life of the Dalai Lama and for the freedom of Tibet,” the man said.

Shortly afterward, the protesting monk was detained and taken away by Chinese security forces, the man said.

A Chinese police official in Kardze answered a phone call from RFA confirming that “many” had been detained. “But I don’t know the reasons why. I am busy,” he said, before hanging up.

Meanwhile, a local Tibetan said that Chinese police had blocked Kardze’s downtown area from two sides.

“Monks and nuns are not allowed to enter the city area,” he said, adding that Tibetans traveling from outside villages and nomadic areas must seek permission from local officials before entering Kardze.

Wednesday, June 15, 2011

Pemako

Wikipedia


PEMA KOE ( PEMA KOD )

1. INTRODUCTION

Pemako literary means "Lotus array" in Tibetan language It is a region located in the southeast cornor of Tibet. Historically a hunting ground for Abors the region became famous specially during the visit of Guru Rinpoche in 8th century.Pemako is consider as the most sacred place in Tibet, blessed with holy virtues. Many popular Lamas visited the place in search of termas which were made hidden during crisis in Tibet,the most renowned lama who was born in Pemako is H.H. Dudjom Rinpoche (1904).

2. GEROGRAPHY

Pemakoe (Pemakoe,Pemakod or Pema ko) is located in the altitude ranging from 2000 to 3500 Meter above sea level,it covers 30,000 km2 of area stretching from south of Kongpo and Powo(Kham)through lower Tsangpo into Arunachal Pradesh (Tuting region), surrounded by high mountains (tallest is Mt.Namcha Barwa 7,782m)with lush vegetation,one can find many species of wild animals in this part of Tibetan Plateau.The region unlike other parts of Tibet receives plenty of rain hence,it is so diverse in nature that you can find subalpine conifer forests in the north to the temperate coniferous forest in the south in low lying area of River Tsangpo gorges. In contemporary Tibet Pemako has become a mere historical name, it has been officially termed as Metok County (after Metok Dzong) or spelled by Chinese as Medog or Mòtuō irrespectively which is under Nyingchi Prefecture, Tibetan Autonomous Region. According to Chinese govt, Metok county covers an area of about 30,000 km2 and has population of 9200 (2001 census) people.Maps of Pemako and Metok Dzong, Maps of Nyintri Prefecture and Minling county

3. ANCIENT HISTORY

Tibet as whole was rule by small princely ruler, sometime called Pon-, Dzongpon and by some monastery. Pemako was no exception. It came under the rule of Powo king who ruled whole area of which defines Pemakoe (Now Metok county and part of Arunachal pradesh (upper siang).During Powo rule pemako people had good relations with the Poba people,they jointly fought against Abors (Adis,mishmis etc.) who regularly disturbed the pilgrimage.Hardly any people lived in Pemako before Tsangla migrants settled in the region,currently Pemakopas makes up the majority of the population. As we always talk about Greater Tibet or Bhoet Chenpo at one time in Tibetan History all area of Drukyul, Dremong yul, Lha-dhak yul and Mon-yul were under the great king of Tibet, half ancestor of Pemako peoples the Tsangla group immigrated internally to the land of hidden valley to escape aggression in their original homeland .When first Tsangla people arrived in Pemako region they found that the land was unused,they settled in the lower yarlung Tsangpo valley,surrounded by Kongpopas in the northwest and Pobas in the northeast and Lopas in the south,Tsangla adopted many customs from them but still retained their original language which they still speak at home. By 1931 Tibetan national government was able to dismantled Powo kingdom and region come under direct rule of central Tibetan Government, Lhasa.Pemako region came into the jurisdiction of Tibetan central Government. Ganden Phodrang (Tibet govt) had its governor stationed in Metok Dzong who look after the territory and established communications between Lhasa and region of Pemako. Hence tax to be paid to Tibet Lhasa govt which was compulsory for all the people living in the region in the form of cash or kind. Region of pemako was divided among different monastery and different aristrocatic family. Some region of Pemako pay tax to Sera monastery in form of grains, chilli, bambo poles for prayers flags (Dharchen), products made of cane, medicinal herbs such as yertsa-goonbu, mushroom and animal skin. Some region of Pemako was under Kyabje Dudjom Rinpoche as monastic entilement of nyingma leanage.

4. MODERN AND CONTEMPORARY PEMAKO PEOPLE

Since 1904 the year Kabgye Dudjom Rinpoche was born in Pemako , people from all over Tibet especially from Khams, Golok and Utsang , descended in Pemako and settled near their Lama. Gradually intermarriage between the first settler and second wave settler produce what is today Pemakopa spread around the world. Descendant of Pemakopa are hard working , strong, smart and intelligent people. Descendant of Pemakopa are spread across the Globe in this times. Today Pemakopa have unique cultural identity and dialect that can be compare to any other other region and dialect of Tibet


5. YARLUNG TSANGPO GRAND CANYON

River Tsangpo which originates from Lake Mansarovar in Western Tibet flows through 1500 km eastward when it reaches Mt Namcha Barwa it bends making a U shape turn to penerate into lower Himalayan ranges,thus curving one the deepest Canyon in the world.Its waters drop from 3,000 meter near Pe to about 300 m at the end of the gorge.

6. DEMOGRAPHY

Pemako is surely not an homogeneous society, different ethnic people lived here from many years,people like Pemakopas(Tsangla),Kongpowas,Poba Tibetans and Lopas(Adi,mishis etc.)live here but Pemakopas make up the majority about 65-70% of the total population of 10,000-15,000,remaining are Khampas,kongpowas and Lopas.( According to 2001 census in Metok county (Dzong) there are about 10,000 people ). In exile Pemakopa people spread through the world, but mainly concentrated in Tibetan Settlement of Miao choephelling, Tezu Dhargyeling, Tuting and area, Mechukha, Orissa-Jerang camp, Tibetan Women Centre - Rajpur, Clementown, Delhi area, some in Europe and North America.

7. LANGUAGE

Tsangla or Pemakopa is one of the many dialects of Tibet.Tsangla is widely spoken and understood by many non-tsangla speakers in the area. As a Tibetan, people of Pemako also speak Shuong Ke or official Tibetan national language. Pemakopa people also speak other dialects of Tibet such as khampa, Kongpo and Zayul ke. Today inside Tibet pemakopa people are also well verse in Mandarin. As majority are Pemakopas,Tsangla spoken is well established.if we talk about Tsangla language it's a branch of Tibeto-Burman bodish language which is mutually intelligible with those Tsangla in Eastern Bhutan. The dialect has evolved into a new dialect as intermarriage between the frist wave of settler and second wave of settler that came from kham, golok and ustang after the birth of Kyabje Dudjom Rinpoche in Pemako. Contemporary pemakopa dialect is, a distinct, one of many and rich regional dialect of Tibet. Tsangla or Pemakopa dialect doesn't have tones unlike Shoung Ke or Tibetan National language, but Tsangla language in Pemako has high and low sound, which is absence in other Tsangla speaking people of neighboring countries. Pemakopa dialect numerical denomination upto 20 and higher number are counted in Shoung Ke or Tibetan National language. Globally Pemakopa or Tsangla dialect is spoken by about 140,000- 160,000 people.

8. RELIGION

People in Pemako follow Nyingma tradition of Tibetan Buddhism.Nyingma means old translation in Tibetan.

In Dec 2010 Chinese Govt connected the tunnel through Mount Galung la, which claimed to be connected Pemako to the rest of world throughout the year.

9. IMPORTANT MONASTERY of PEMAKO

Lamaling Monastery in Kongpo headed Dudjom Rinpoche's daughter, Rinchenpong Monastery in Metok.

10. RESPECTED AND IMPORTANT LAMA OF PEMAKO: H.H. The Dudjom Rinpoche of Pemako, Dungse Thinley Norbu Rinpoche , Jamyang Khyentse Rinpoche, and Dungse Garab Rinpoche, Marpong Rinpoche. Tulku Dawa, Taksham Choegye Lingpa, Gyetrul Jigme Rinpoche. Khenpo Tsering Dorjee Rinpoche of Palyul monastery, Ven. Lopon P. Ogyan Tanzin Rinpoche, Tulku Orgyen Phuntsok and Young Master Yogi Ngakpa Ugyen Yeshi

11. RESPECTED Elder of Pemako: Dzongpon Dawpo, descend of Pemako who was the chieftain of Metok district (dzong) during Powo khanam rules, late Tsopon Ngawang Tsultrim ( He served the people of Pemako in Tibet and in exile as a representative, late Tsopon Norbu wangchuk.

Tight security in Lhasa, Tibet.

China is planning grand official celebrations in Lhasa, Tibet, to mark 90 years of the Communist Party of China and 60 years of Tibet’s “peaceful liberation” but the exact dates for the celebrations have not been revealed as a security measure. And tourists are stopped by the Chinese authority entering in Lhasa.

The ban is applicable not only for tourist and foreigners but also barred the scholars and Tibetan from neighboring provinces visiting Lhasa. Travel agencies have said the ban would be enforced till 26 July.

While China has ordered work units to prepare song and dance routines for the celebrations of “60 years of liberation”, Tibet has witnessed repeated protests and peaceful demonstrations against Beijing’s rule in the past few months.

Monday, June 13, 2011

Confusion of Tsangla

By Tsangla Tenzin Chonjor

Guys there is a confusion .......... for me Tshangla refers to all ethnically related people who speak Tshangla language they can be Tshangla speaker of Dirang, Khalaktang, some Sharchokapas in India etc., they are not Pemako pas , so when i meant Tshangla here i am only talking about Pemako Tshangla which has some how maintains a different history and culture if not completely, not everyone agrees that Pemako pas are descendants of Tshangla from Eastern Bhutan like my Auncle who has a different account on this. Nevertheless it cannnot be denied that we speak Tshangla lo.......about the current population of Pemako pas in India is estimated to around 3500 including three Main Settlements i.e. Miao, Tezu and Orissa apart from these colonies Pemako Tshanglas have strong presence in tuting etc.... so members are requested to give more information

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་དཀའ་ངལ་འགའ་གླེང་བ།

སྐབས་བཅོ་ལྔ་པའི་སྤྱི་འཐུས་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ལས་དོན་དབུ་འཛུགས་གནང་བ་དང་བསྟུན་ཏེ། བདམས་ཐོན་སྤྱི
སྐབས་བཅོ་ལྔ་པའི་སྤྱི་འཐུས་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ལས་དོན་དབུ་འཛུགས་གནང་བ་དང་བསྟུན་ཏེ། བདམས་ཐོན་སྤྱི་འཐུས་ཁག་ཅིག་ལ་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་ཀྱི་དཀའ་ངལ་ཆེ་ཤོས་ཁག་ཅིག་ངོས་འཛིན་དང་། དེ་དག་སེལ་ཐབས་སུ་དགོངས་འཆར་གང་འདྲ་ཡོད་མེད་ཐོག་བསམ་ཚུལ་བསྡུས་ཡོད།

མདོ་སྨད་སྤྱི་འཐུས་སྒྲོལ་དཀར་སྐྱབས་ལགས་སུ་བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་ནང་བོད་རིགས་གཞོན་སྐྱེས་མང་པོ་ཞིག་ལས་མེད་དུ་ལྷག་སྟེ་འཚོ་བར་དཀའ་ངལ་འཕྲད་བཞིན་ཡོད་པའི་ཐད་དགོངས་འཆར་ག་རེ་ཡོད་མེད་དྲིས་པར་ཁོང་གིས་བརྗོད་དོན། ངའི་བསམ་ཚུལ་ཡིན་ན། ལས་མེད་ཀྱི་དཀའ་ངའ་དེའི་ཐད་གཞུང་དང་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ངོས་ནས་འདི་བྱ་དགོས་ཀྱི་འདུག་ཅེས་དམིགས་བསལ་ཞུ་ཐུབ་ཀྱི་མི་འདུག ཡིན་ནའང་། ངས་སྔོན་ནས་གཞུང་ངོས་ནས་ཕྱི་རྒྱལ་གྱི་གཞུང་དང་ཚོགས་པ་ཁག བཟོ་གྲྭ་སོགས་ལ་འབྲེལ་བ་བཙུགས་ཏེ་ལས་མེད་ཚོ་གན་རྒྱའི་ལམ་ནས་ལོ་གཅིག་དང་གཉིས། ཡང་ན། ཟླ་ཤས་རིང་ཕྱི་རྒྱལ་ཁག་ཏུ་ལས་ཀར་འགྲོ་ཐུབ་པའི་ལམ་ཁ་ཞིག་བཙལ་བ་ཡིན་ན་ལས་མེད་ཀྱི་དཀའ་ངལ་དེ་སེལ་ཐུབ་པ་མ་ཟད། བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་འཚོ་བའི་རྟེན་གཞི་ཡང་བརྟན་པོ་ཆགས་ཀྱི་རེད་བསམ་ཡོད། ལས་མེད་རིགས་ཀྱི་ཡོང་ཁུངས་མང་ཆེ་བ་འདས་པའི་ལོ་བཅུའི་ནང་མཐོ་སློབ་ནས་སློབ་མཐར་ཕྱིན་པའི་རིགས་ཆགས་འདུག ཁོང་ཚོའི་ཁྲོད་ཀྱི་ཁག་ཅིག་གིས་རྒྱ་གར་གྱི་ཚོགས་སྡེ་ཁག་དང་བཟོ་གྲྭ་སོགས་སུ་ལས་ཀ་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད་ཀྱང་། མང་ཆེ་བ་བོད་གཞུང་གི་ལས་བྱེད་ཁྲོད་ས་མིག་ཉུང་བ་དང་ལས་ཀ་གཞན་གོ་སྒྲིག་བྱེད་མ་ཐུབ་པ། གཞུང་གི་ལས་ཀ་དེ་རང་ཉིད་ཀྱིས་སྦྱངས་ཟིན་པའི་ཆེད་ལས་དང་མ་འཚམ་པའམ་ཡང་ན་འདོད་བློ་མ་ཁེངས་པ་སོགས་ལ་བརྟེན་ཏེ་ལས་ཀ་རག་གི་ཡོད་པ་མ་རེད། གནས་སྟངས་འདི་ངོས་ཟིན་པའི་ཐོག་ནས་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ངོས་ནས། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་གཞིས་ཆགས་ཁག་རྒྱ་སྐྱེད་དང་ཡོར་ཡུག་ངེས་ཅན་ཞིག་བཟོ་ཐུབ་པ་ཡིན་ན། ལས་རིགས་མང་དུ་གཏོང་བའི་ཐད་ལ་བཟང་ཕྱོགས་ཀྱི་འགྱུར་བ་ཞིག་འགྲོ་ཐུབ་ཀྱི་རེད་དྲན་ཡོད། དེ་དང་མཉམ་དུ་དཔལ་འབྱོར་འདུ་འགོད་དང་ལས་རིགས་རྒྱ་སྐྱེད་སོགས་ཀྱི་ལམ་ནས་ལས་མེད་དང་སློབ་ཐོན་སློབ་མ་རྣམས་ཀྱང་། རྒྱ་གར་སྤྱི་ཚོགས་དང་རྒྱ་གར་གྱི་གྲོང་ཁྱེར་ནང་འགྲོ་མི་དགོས་པར་བོད་པ་རང་གིས་མཐུན་རྐྱེན་བསྐྲུན་ཐུབ་རྒྱུ་རེད་བསམ་གྱི་འདུག ཅེས་བརྗོད་བྱུང་།



མདོ་སྟོད་སྤྱི་འཐུས་དབྱངས་ཅན་སྒྲོལ་དཀར་ལགས་སུ་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་ས་གནས་ཁག་སོ་སོའི་གཞིས་ཆགས་སྲ་བརྟན་དང་མུ་མཐུད་རྒྱུན་གནས་ཡོང་ཐབས་ཀྱི་ཐད་ལ་ཐབས་ལམ་གང་འདྲ་མཐོང་གི་ཡོད་མེད་དྲིས་སྐབས་ཁོང་བརྗོད་དོན། ང་རང་ཤིས་ལོང་ནས་ཡིན་ཞིང་། ང་ཚོའི་གཞིས་ཆགས་ལ་ཞིང་ཁ་མེད་ནའང་། གཞིས་ཆགས་ཁ་ཐོར་དུ་འགྲོ་བའི་ཉེན་ཁ་དེ་ཙམ་ཡོད་པ་མ་རེད། ས་གནས་དེའི་འཚོ་ཐབས་གཙོ་བོ་བལ་གོས་ཀྱི་ཚོང་ལས་ཡིན་དུས་འཚོ་བའི་གནས་སྟངས་གང་འཚམ་ཡག་པོ་ཡོད། མ་འོངས་པར་ཡང་ཚོང་ལས་ཐོག་ཤུགས་རྒྱག་ཐུབ་པ་ཡིན་ན། གཞོན་སྐྱེས་རྣམས་གཞིས་ཆགས་སུ་སྡོད་ཐུབ་རྒྱུར་ཕན་ཐོགས་ཡོང་གི་རེད། ལྷག་པར་དུ། བོད་མིའི་གཞིས་ཆགས་གཞན་ཁག་ལ་མཚོན་ན། སོ་སོའི་ཞིང་ཁ་དེ་རྒྱ་གར་ཡུལ་མིའི་ལག་ཏུ་མི་ཤོར་བ་དང་། བེད་མེད་དུ་མི་འགྲོ་བའི་ཆེད་དུ་གཞོན་སྐྱེས་ཚོས་ཞིང་ལས་རིག་པའི་སློབ་ཚན་ཐོག་རིག་གཅིག་རྐང་འཛིན་བྱས་ཏེ། གཞིས་ཆགས་ཀྱི་ཞིང་ཁ་ཡར་རྒྱས་གཏོང་རྒྱུར་འབད་བརྩོན་བྱ་དགོས་ཀྱི་འདུག དེང་དུས་དང་མཐུན་པའི་ཞིང་ཁ་ཡར་རྒྱས་གཏོང་ཐུབ་པ་ཡིན་ན། གཞིས་མིའི་དཔལ་འབྱོར་རང་བཞིན་གྱིས་ཡར་རྒྱས་འགྲོ་བ་རེད། སྤྱིར་བཏང་མི་སྒེར་རེ་རེའི་ངོས་ནས་སྤྱི་དོན་ཐོག་ལས་ཀ་བྱ་རྒྱུའི་འདུན་པ་ཞིག་དགོས་པ་རེད། ང་རང་གིས་ད་བར་ཤིས་ལོང་གཞིས་ཆགས་ཀྱི་འཚོ་བའི་ཐོག་ལས་ཀ་ཆུང་ཚགས་རིགས་མང་པོ་བྱས་མྱོང་ཡོད། དཔེར་ན། སྐབས་ཤིག་ལ་ཤིས་ལོང་དགའ་ལྡན་ཆོས་གླིང་དགོན་དུ་ལྕགས་ར་བསྐོར་རྒྱུའི་ལས་མགོ་བཙུགས་སྐབས། རྒྱ་གར་ཡུལ་མི་ཚོས་མི་འདོད་པའི་རྣམ་འགྱུར་ཤུགས་ཆེན་བསྟན་ཏེ་བཀག་འགོག་བྱས་པ་རེད། ཡིན་ནའང་། ས་གནས་ཡུལ་མིའི་རྒྱལ་རྒྱུད་མགོ་ཁྲིད་ཟུར་བ་ངོ་ཤེས་ཤིག་ཡོད་པ་ཁོང་གི་སར་བཅར་ཏེ་དཀའ་ངལ་ཞུས་ཏེ། ལྕགས་ར་བསྐོར་རྒྱུའི་ལས་གཞི་དེ་ལེགས་གྲུབ་བྱུང་བ་རེད། དེ་བཞིན། དགོན་པའི་གྲྭ་བ་དང་ས་གནས་བོད་པ་ཚོར་འཐུང་ཆུའི་དཀའ་ངལ་རིམ་པར་འཕྲད་སྐབས། ང་རང་མངའ་སྡེ་དེའི་བློན་ཆེན་ཞིག་དང་དངོས་སུ་ཐུག་འཕྲད་ཀྱིས་དཀའ་ངལ་དེའི་གནས་སྟངས་སྐོར་བཤད་དེ་འཐུང་ཆུའི་དཀའ་ངལ་ཡང་སེལ་ཐུབ་པ་བྱུང་སོང་། ཞེས་བརྗོད་སོང་།


མདོ་སྨད་སྤྱི་འཐུས་ཐུབ་བསྟན་ལུང་རིགས་ལགས་སུ་བོད་རིགས་ན་གཞོན་མང་པོ་ཞིག་གིས་མྱོས་རྫས་རིགས་འདྲ་མིན་སྤྱོད་ཀྱིན་ཡོད་པའི་དཀའ་ངལ་དེའི་རྒྱུ་རྐྱེན་གཙོ་བོ་གང་ལ་ཐུག་ཡོད་མེད་དྲིས་པར་ཁོང་གིས་ལན་འདེབས་བྱས་དོན། དཀའ་ངལ་དེའི་འབྱུང་ཁུངས་ཕལ་ཆེར་ཕ་མ་ཚོ་སོ་སོའི་ལས་ཀར་མགོ་འཁོར་བའི་སྟབས་ཀྱིས། སྔོན་ཆད་ཀྱི་མི་རབས་རྒན་པ་ནང་བཞིན་ཕྲུ་གུར་སློབ་གསོ་རྒྱག་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད་པ་མ་རེད། བར་ལམ་ཞིག་ནས་ང་ཚོའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་དཔལ་འབྱོར་གྱི་གནས་སྟངས་གང་འཚམ་ཡག་པོ་ཆགས་ཡོད་སྟབས། ཕྲུ་གུ་ཚོའི་ལག་ཏུའང་སྒོར་མོ་མང་པོ་རག་གི་ཡོད་པ་རེད། རྒྱུ་མཚན་དེའི་དབང་གིས། རྒྱབ་ལོགས་ནས་སློབ་གསོ་སྤྲོད་མཁན་མེད་པ་དང་། དེའི་ཐོག་སྤྱི་ཚོགས་ཐོག་བྱ་སྤྱོད་འདྲ་མིན་སྤེལ་རྒྱུའི་དཔེ་བལྟ་ས་མང་པོ་ཡོད་པ། དཔེ་དེ་དག་ལག་ལེན་དུ་འཁེལ་རྒྱུར་དཔལ་འབྱོར་ཡང་འདང་ངེས་ཡོད་པ་བཅས་ལ་བརྟེན་ནས་བྱུང་བ་ཞིག་རེད། ཕྱོགས་གཞན་ཞིག་ནས་ཕ་མ་འདི་རིགས་ཀྱིས་སྤྱི་ཚོགས་ལ་འགན་འཁྱེར་གྱི་ཡོད་པ་མ་རེད། བྱིས་པ་ནི་མ་འོངས་པའི་སོན་རྩ་ཡིན་པ་དང་། མ་འོངས་པའི་རྒྱལ་ཁབ་དང་མི་རིགས། སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་བདེ་རྩ་སོགས་ནི་ད་ལྟའི་སོ་སོའི་ཕྲུ་གུ་དག་ལ་རག་ལས་ཡོད་པ་རྩ་བ་ནས་དྲན་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད་པ་མ་རེད། བརྒྱ་ཆ་མང་ཤོས་ཕ་མ་དང་སྤྱི་ཚོགས་གཉིས་ཀྱིས་སློབ་གྲྭར་འགན་མ་འཁྱེར་བའི་དབང་གིས་དེང་སྐབས་སློབ་ཕྲུག་མང་པོ་ཞིག་གི་སྤྱོད་པ་སྡུག་ཅག་ཆགས་ཏེ། མྱོས་རྫས་འདྲ་མིན་སྤྱོད་མཁན་ཡོང་གི་ཡོད་པ་རེད། ཕྲུ་གུ་དེ་འདྲ་ཞིག་མཐོང་ཡོང་སྐབས་སློབ་གྲྭ་དེའི་ཕྲུ་གུ་སྤྱོད་པ་ངན་པ་བྱེད་ཀྱི་འདུག་ཅེས་སློབ་གྲྭར་ཁ་གཏོང་རྐྱང་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། མདོ་བསྡུས་ན་ང་རང་གིས་དཀའ་ངལ་དེ་དག་གི་འབྱུང་ཁུངས་གཙོ་བོ་ཕ་མའི་སློབ་གསོས་མ་འདང་བ་དང་། ཕྲུ་གུར་གཅེས་སྐྱོང་བྱེད་མ་ཤེས་པར། བསམ་མ་ཤེས་སྔོན་ནས་ལག་ཏུ་དངུལ་འབེལ་བོ་བཞག་པ་བཅས་ལ་བརྟེན་ཏེ་ཡོང་གི་འདུག་དྲན་ཡོད། ལྷག་པར་དུ་དེང་སྐབས་སློབ་གསོ་རྒྱག་སྟངས་དེ་ཡང་སྡུག་ཕྱོགས་ནས་རྒྱག་གི་འདུག གྲུང་པོ་བྱོས། མགོ་བདེ་བོ་བྱོས། ཉམ་ཆུང་བྱ་མི་ཉན་ཟེར་གྱི་འདུག སློབ་གསོ་དེ་འདྲ་རྩ་བ་ནས་རྒྱུག་རྒྱུ་ཡོད་པ་མ་རེད། ཅེས་བརྗོད་སོང་།


བྱང་ཨ་རི་དང་ཁ་ཎ་ཌའི་སྤྱི་འཐུས་ནོར་བུ་ཚེ་རིང་ལགས་སུ་རྒྱ་གར་གཞུང་གིས་སྐྱབས་བཅོལ་བོད་མི་ཚོར་ངོས་ལེན་གནང་མིན་དང་། ལག་འཁྱེར་རིགས་ལ་དཀའ་ངལ་འཕྲད་བཞིན་པའི་ཐོག་དགོངས་འཆར་དྲིས་སྐབས་ཁོང་གིས་བརྗོད་དོན། ང་ཚོ་རྒྱ་གར་དུ་ཡོང་སྟེ་མི་ལོ་ལྔ་བཅུ་ལྷག་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་པ་རེད། ཐོག་མ་སྐྱབས་བཅོལ་དུ་ཡོང་མཁན་བོད་པ་ཚོར་སྐྱབས་བཅོལ་བ་ཡིན་པའི་ལག་འཁྱེར་སྤྲོད་རྒྱུ་དེར་རྒྱ་གར་གཞུང་གིས་བཀག་སྡོམ་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད་པ་མ་རེད། འདས་པའི་ལོ་བཅུའི་ནང་ལག་འཁྱེར་ཐོག་དམ་དྲག་ཅུང་ཆེ་རུ་ཕྱིན་ཡོད་པ་རེད། གཙོ་བོ་དེ་བོད་པ་ཡིན་མིན་གྱི་སྐད་ཆ་གང་ཡང་བཤད་ཀྱི་ཡོད་པ་མ་རེད། རྒྱ་གར་གཞུང་གིས་བདེ་སྲུང་སྐོར་ལ་དུས་ཡུན་རིང་པོར་ཞིབ་འཇུག་མང་པོ་བྱས་ཏེ། ལག་འཁྱེར་ཐོག་དམ་དུ་བཏང་ཡོད་པའི་གནས་སྟངས་ཤིག་ཆགས་ཡོད་ལ། གནས་སྟངས་དེའི་ཐོག་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་དང་བདེ་སྲུང་གི་ངོས་ནས་རྒྱ་གར་གཞུང་ལ་རབ་དང་རིམ་པར་ཞུས་ཡོད་ཀྱང་། རྒྱ་གར་གྱི་སྲིད་དོན་པར་འཕོ་འགྱུར་བྱུང་བའི་སྐབས་སུ་སྲིད་བྱུས་ལ་འགྱུར་བ་ཐེབས་ཀྱི་ཡོད་དུས། ཞིབ་འཇུག་བྱ་རྒྱུའི་དུས་ཡུན་རིང་དུ་ཕྱིན་པ་དེ་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་རེད། སྔོན་ཆད་ཙམ་མིན་པར་སྐྱབས་བཅོལ་བ་མང་པོ་ཞིག་ད་ལྟའང་བོད་ནས་སྐྱབས་བཅོལ་དུ་ཕེབས་བཞིན་ཡོད་དུས། ཁོང་ཚོར་སྲིད་བྱུས་གཏན་འབེབས་བྱ་ཕྱོགས་ཐོག་ཅུང་ཁག་པོ་ཡོད་སྲིད་རྒྱུ་རེད། དེ་ཡིན་དུས། ལས་དོན་དེ་ནང་སྲིད་དང་བདེ་སྲུང་གང་གི་ཁོངས་གཏོགས་ཡིན་ཡང་། གནས་ཚུལ་གསལ་པོ་ཞིག་རྒྱ་གར་དབུས་གཞུང་ལ་སྙན་སེང་ཞུ་དགོས་པ་རེད་ལ། ང་ཚོས་མུ་མཐུད་ཤུགས་བརྒྱབ་ན་དཀའ་ངལ་དེ་རིམ་པར་སེལ་ཐུབ་ཀྱི་རེད་བསམ་གྱི་འདུག དེ་ནི་རྒྱ་གར་ལུང་པའི་ཁྲིམས་ལ་བལྟས་ཏེ་ཐག་གཅོད་དགོས་པ་ཞིག་ཡིན་སྟབས། བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གིས་ཞུ་སྐུལ་དགོས་པ་ཞིག་ཆགས་ཡོད་པ་རེད། བོད་ནས་ཕེབས་མཁན་མང་དག་ཅིག་ལ་བལ་ཡུལ་རྒྱ་གར་གཞུང་ཚབ་ཁང་གིས་གནས་སྐོར་གྱི་ཡིག་ཆ་སྤྲད་ཡོད་པ་དེར་དཀའ་ངལ་ཆེན་པོ་ཞིག་འཕྲད་རེད། གནད་དོན་དེའི་རིགས་ལ་ང་རང་སྤྱི་འཐུས་སུ་བསླེབས་རྗེས་དམིགས་བསལ་གྱི་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་གི་ཡིན་བསམ་པ་ཞིག་སྔོན་མ་ནས་ཡོད། ཅེས་བརྗོད་སོང་།


དགེ་ལུགས་སྤྱི་འཐུས་ཨ་ཀྲུག་ཚེ་བརྟན་ལགས་སུ་བཙན་བྱོལ་བོད་པ་དང་རྒྱ་གར་ཡུལ་མིའི་བར་རྙོག་གླེང་ཕྲན་བུ་སྣ་ཚོགས་འབྱུང་བཞིན་པའི་རིགས་སེལ་ཕྱོགས་ཐོག་དགོངས་འཆར་གང་འདྲ་ཡོད་སྐོར་དྲིས་པར་ཁོང་གིས་བརྗོད་དོན། བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་ནང་གི་ས་གནས་ཁག་ཅིག་ནང་བོད་པ་དང་རྒྱ་གར་ཡུལ་མིའི་བར་རྙོག་གླེང་རེ་ཟུང་ཡོང་གི་ཡོད་པ་དེར་རྒྱུ་རྐྱེན་ཁ་ཤས་ཡོད་པ་རེད་བསམ་གྱི་འདུག གཙོ་བོ་གཅིག་དེ་ད་ཆར་བོད་པའི་གཞིས་ཆགས་ཁོངས་སུ་རྒྱ་གར་ཡུལ་མིའི་ཚོང་ལས་ཙག་ཙིག་གཉེར་མཁན་མང་དུ་ཕྱིན་པའི་སྟབས་ཀྱིས། བོད་པ་ཚོས་གནས་སྟངས་དེར་མི་དགའ་བའི་རྣམ་འགྱུར་འདྲ་མིན་སྟོན་པ་དང་། གཞན་ལ་མཐོང་ཆུང་ཁྱད་གསོད་བྱེད་པ་བཅས་ཀྱིས་ས་གནས་རྒྱ་གར་ཡུལ་མི་ཚོའི་སེམས་ལ་ཕོག་ཐུག་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་པ་རེད། རྒྱུ་རྐྱེན་གཞན་ཞིག་ནི། བོད་པའི་ཚོང་ཁང་དང་ཟ་ཁང་། དེ་བཞིན་མི་ཚང་གི་ནང་བཅས་སུ་རྒྱ་གར་བ་གཡོག་པོར་ཉར་གྱི་ཡོད་པ་དེ་རེད། གཡོག་པོ་ཉམས་ཆུང་རིགས་ཀྱི་ཐོག་ལ་བོད་པ་ཚོས་ཚུལ་མིན་སྣ་ཚོགས་བྱས་ཏེ། རྙོག་གླེང་རབ་དང་རིམ་པ་འབྱུང་བཞིན་ཡོད་པ་རེད། ལྷག་པར་དུ་མི་ཚང་རེ་ཟུང་གིས་ནང་གི་ཕྲུ་གུ་གཉོར་མཁན་ལ་རྒྱ་གར་གྱི་བྱིས་པ་ཆུང་ཆུང་རིགས་ཉར་གྱི་ཡོད་པ་དེ་ཁྱོན་ནས་ཡག་པོ་མ་རེད། དེ་ཚོར་སྡུག་པོ་བཏང་བ་ཡིན་ན། ལོ་ཆེན་པོ་ཆགས་ཡོང་སྐབས་བོད་པའི་ཐོག་ལ་ལྟ་སྟངས་ཡག་པོ་མེད་པ་དང་། སྤྱི་ཚོགས་གཉིས་བར་རྙོག་དྲ་སློང་མཁན་ཆགས་རྒྱུའི་ཉེན་ཁ་ཡོད་པ་རེད། དེ་བཞིན། མ་འོངས་པར་ང་ཚོ་གཞིས་ཆགས་གང་གི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་ཀྱང་། གཞིས་ཆགས་དེའི་ཚོང་ཁང་དང་ཟ་ཁང་གང་ཡོད་པ་རྣམས་བོད་པ་རང་གིས་བདག་པོ་རྒྱག་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་རེད། དེ་ནི་ཕྱོགས་གཅིག་ནས་བོད་པ་དང་རྒྱ་གར་ཡུལ་མིའི་བར་མཐུན་ལམ་ཡག་པོ་ཡོང་ཆེད་དང་། ཕྱོགས་གཞན་ཞིག་ནས་བོད་པ་རང་གི་དངུལ་འབབ་དེ་བོད་པ་རང་གི་ནང་འཁོར་སྐྱོད་བྱ་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། ད་ལྟ་ང་ཚོ་རྒྱ་གར་ལུང་པའི་ནང་སོ་སོའི་ཕ་ཡུལ་བཞིན་སྡོད་ཐུབ་པ་འདི། གཙོ་བོ་༧གོང་ས་མཆོག་གི་བཀའ་དྲིན་ཡིན་པ་དང་། ཁོང་གི་ཞལ་རས་ལ་གཟིགས་ཏེ་ང་ཚོ་ལུང་པ་འདིར་སྐྱིད་པོའི་འཚོ་བ་རོལ་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། ཅེས་བརྗོད་བྱུང་།

མདོ་སྨད་སྤྱི་འཐུས་རྨོག་རུ་བསྟན་པ་ལགས་སུ་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་རེག་དུག་དང་གློ་གཅོང་སོགས་ཀྱི་གཉེན་ནད་རིགས་སྔོན་འགོག་གི་ཐབས་ལམ་ག་འདྲ་མཐོང་གི་ཡོད་མེད་དྲིས་སྐབས་ཁོང་གིས་བརྗོད་དོན། ང་ལ་མཚོན་ན་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་འཕྲོད་བསྟེན་གནས་བབ་ཐོག་ལ་ཉམས་ཞིབ་བྱ་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་བྱུང་མེད་དུས། འཕྲོད་བསྟེན་གྱི་སྐོར་ལ་རྒྱུས་མངའ་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་མ་རེད། ཡིན་ནའང་། ན་ཚ་འདི་དག་གི་འབྱུང་རྐྱེན་ལ་རྒྱུ་མཚན་ཁ་ཤས་ཡོད་པ་རེད་དྲན་ཡོད། གཅིག ངྷ་སའི་སྤྱི་ཚོགས་ལ་མཚོན་ན། འཛམ་གླིང་ཕྱོགས་མཐའ་ཁག་གི་མི་འདྲ་མིན་སྣ་ཚོགས་འཛོམས་ཡོང་གི་ཡོད་པ་རེད། ཁོང་ཚོའི་གྲས་སུ་ན་ཚ་དེའི་རིགས་ཡོད་རབས་འདུག དེ་བཞིན་ངྷ་སར་གནས་སྡོད་བོད་རིགས་གཞོན་སྐྱེས་མང་པོ་ཞིག་ལས་མེད་ཀྱི་གནས་སྟངས་འོག་བསྡད་ཡོད་པ་རེད། ཁོང་ཚོའི་བར་ནམ་རྒྱུན་འབྲེལ་བ་ཡོང་གི་ཡོད་སྟབས་ན་ཚ་དེ་རིགས་འགོས་ཁྱབ་ཏུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་པ་རེད། འདི་ངྷ་ས་ཙམ་མ་རེད་ལྡི་ལི་སོགས་བོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་གཞན་དུ་ཡང་ཡོང་གི་ཡོད་ས་རེད། འདི་ལ་དོ་བདག་སོ་སོའི་ངོས་ནས་བསམ་བློ་གཏོང་རྒྱུ་ལས་ཁྲིམས་དང་སྒྲིག་གཞི་དེ་འདྲ་བཟོ་ཐབས་ཡོད་པ་མ་རེད། གཙོ་བོ་མང་ཚོགས་ཀྱི་གོ་རྟོགས་ལ་ཐུག་ཡོད་པ་རེད། གཉིས་པ། སློབ་གྲྭ་ཁག་གི་སློབ་ཕྲུག་དང་དགོན་སྡེ་ཁག་གི་གྲྭ་བ་ལོ་ཆུང་མང་དག་ཅིག་ལ་གློ་བའི་ནད་གཞིའི་རིགས་ཡོང་གི་འདུག དེ་ཚོ་གཙོ་བོ་ཁོང་ཚོར་ཟས་བཅུད་ཀྱིས་མ་འདང་བ་དང་། འཕྲོད་བསྟེན་ལ་དོ་སྣང་ཆུང་དྲགས་པ་སོགས་ཀྱི་དབང་གིས་ཡོང་གི་ཡོད་པ་རེད། གསུམ་པ། བོད་པའི་གོམས་གཤིས་ནང་ང་ཚོར་གློ་བུར་དུ་ན་ཡོང་སྐབས། གཞི་ནས་སྨན་ཁང་དུ་འགྲོ་བ་ལས་ན་ཚ་སྔོན་འགོག་བྱ་རྒྱུའི་གོམས་གཤིས་དེ་རྩ་བ་ནས་ཡོད་པ་མ་རེད། ཁྱེད་ཀྱིས་གོང་དུ་བརྗོད་པའི་ནད་རིགས་དེ་དག་ཧ་ཅང་ཉེན་ཁ་ཅན་རེད། མི་སྒེར་སོ་སོ་མི་ཚེ་དང་ཁ་འབྲལ་འགྲོ་བ་མ་ཟད། སྤྱི་ཚོགས་ཁྱོན་ཡོངས་རྩ་སྟོང་དུ་འགྲོ་རྒྱུའི་ཉེན་ཁ་ཡོད་པའི་གྲས་རེད། འདིའི་ཐད་གཞུང་དང་ཚོགས་སྒེར་ཁག་གིས་མི་མང་ལ་བརྡ་ལན་ར་སྤྲོད་གསལ་བོ་བྱ་དགོས་པ་རེད། ཅེས་བརྗོད་བྱུང་།

Transparent governance and freedom of press.

Melbourne: - His Holiness the Dalai Lama has told a gathering of Chinese community in Melbourne Sunday that transparent governance and freedom of press are stepping stones for China to embrace democracy.
His Holiness met with a large group of Chinese youth, Buddhists and democracy activists and members of the Chinese-Tibetan Friendship Group in Melbourne.
His Holiness reiterated his position on seeking autonomy within China. He said, "We should resolve the issue through friendship and mutual cooperation." Further said that he is proud of showing the Chinese government that what he has done in achieving a genuine Tibetan democracy, now the Chinese Communist Party's turn to retire after being in power for 60 years.Earlier in the day, His Holiness met with the members of Tibetan, Mongolian and Bhutanese communities.

Saturday, June 11, 2011

ནང་ཁུལ་མཐུན་སྒྲིལ་དང་ཤེས་ཡོན་གཙུག་ཏུ་འཛིན་དགོས།

སྔོན་མ་ང་ཚོར་ཆབ་སྲིད་ཐོག་མཐུན་སྒྲིལ་དེ་ཙམ་ཡག་པོ་མ་བྱུང་པས་རྐྱེན་གྱིས། ལོ་བརྒྱ་ཕྲག་མང་པོའི་རིང་བོད་ཀྱི་ས་ཁུལ་མང་པོར་དཀའ་ངལ་བྱུང་བ་རེད། ནང་ཁུལ་གྱི་མཐུན་སྒྲིལ་དེ་ཧ་ཅང་རྩ་ཆེན་པོ་རེད།

ཉེ་སྔོན་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་ཆབ་སྲིད་དང་འཛིན་སྐྱོང་གི་འགན་དབང་ཡོངས་རྫོགས་མི་མང་གིས་བདམས་པའི་མགོ་ཁྲིད་ཀྱིས་འཁུར་དགོས་པའི་གསུང་འཕྲིན་བསྩལ་བ་ལྟར། ༸གོང་ས་སྐུ་ཕྲེང་ན་རིམ་གྱིས་དབུ་ཁྲིད་པའི་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་གི་ལོ་རྒྱུས་དང་བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ངོ་ལྔ་བཅུའི་ཡུན་རིང་། སྔར་བྱུང་མ་མྱོང་བའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དོན་སྙིང་ལྡན་པའི་དུས་རབས་རང་བཞིན་གྱི་འགྱུར་ལྡོག་ཆེན་པོ་ཞིག་འགྲོ་བཞིན་པའི་ཐད། བོད་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ཡུན་རིང་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཐུགས་འགན་འཁུར་མྱོང་མཁན་བཀའ་ཟུར་རྣམ་པར། ཐེངས་འདིའི་ཆབ་སྲིད་འཕོ་འགྱུར་གྱི་ཐད་གཟིགས་སྟངས་ག་འདྲ་ཡོད་མེད་དང་། ད་ལྟའི་བོད་རྒྱའི་འབྲེལ་མོལ་གྱི་གནས་བབ་དང་འགྱུར་ལྡོག དེ་བཞིན་མ་འོངས་པར་བོད་དོན་བདེན་པའི་འཐབ་རྩོད་གནང་ཕྱོགས་སྐོར་བཀའ་འདྲི་གནང་ཡོད།

བཀའ་ཟུར་བཀྲས་མཐོང་བསྟན་འཛིན་རྣམ་རྒྱལ་ལགས་ཀྱིས། ༸གོང་ས་མཆོག་གི་སྐུ་དབང་དང་འབྲེལ་བའི་ཐེངས་འདིའི་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་སྐོར་ནས་གསུངས་དོན། འདི་ནི་ལོ་རྒྱུས་རང་བཞིན་ལྡན་པའི་གནས་ཚུལ་གལ་ཆེན་པོ་ཞིག་ཆགས་ཡོད་པ་རེད།ལྷག་དོན་བོད་མིའི་སྐྱབས་མགོན་༸རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་དང་བོད་མི་མང་བར་གྱི་ལོ་ངོ་ ༤༠༠ ཙམ་གྱི་ལོ་རྒྱུས་དང་། དེ་བཞིན་༸རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེས་དབུ་ཁྲིད་པའི་གཞུང་ས་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་བཅས་ནི། ང་ཚོའི་ཆབ་སྲིད་ལོ་རྒྱུས་དང་འབྲེལ་བའི་རྒྱལ་རབས་ནང་འཁོད་བསྡད་པ་ཞིག་རེད།དེར་མ་ཟད། རྒྱལ་བ་རིམ་བྱོན་ནི་བོད་མི་རིགས་དང་བོད་རྒྱལ་ཁབ་ལ་བཀའ་དྲིན་ཆེན་པོ་ཡིན་སྟབས། ད་ལྟ་འགྱུར་བ་གཏོང་བཞིན་པ་འདིར་མང་ཚོགས་ནང་བགྲོ་གླེང་ཡག་པོ་དང་། མི་མང་གིས་གནས་ཚུལ་དེ་དག་གོ་རྟོགས་གསལ་བོ་ཡོང་དགོས་པར་མ་ཟད། ང་ཚོ་བཙན་བྱོལ་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་བཅའ་ཁྲིམས་བཟོ་བཅོས་ཅི་ལྟར་གནང་རྒྱུ་ཡིན་མིན་དང་། ཅི་ཞིག་བཟོ་བཅོས་གནང་དགོས་མིན་ཆ་ཚང་ལ་བསམ་བློ་གཏིང་ཟབ་པོ་དང་རྒྱ་ཆེན་པོ་བཏང་ནས་འགྲོ་དགོས་པ་རེད། དེར་བརྟེན། བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་ལ་དུས་ཡུན་གང་འཚམ་ཞིག་རྒྱང་དགོས་པར་མ་ཟད། མི་མང་ནང་ལའང་ཚོར་བ་དང་ངེས་ཤེས་གཏིང་ཟབ་མོ་ཞིག་སླེབས་ཐུབ་པ་བྱས་པའི་རྗེས། ད་གཟོད་སྒྲོམ་གཞི་གསར་བ་དེ་ཅི་ལྟར་འགྲོ་དགོས་མིན་ལ་བསམ་བློ་ཞིབ་མོ་གཏོང་པ་རེད། ཅེས་གསུངས་སོང་།
ཡང་ཁོང་གིས་ད་ལྟའི་བོད་རྒྱ་འབྲེལ་མོལ་གྱི་གནས་བབ་དང་མ་འོངས་པའི་འགྱུར་ལྡོག་གི་སྐོར་ལ་གསུངས་དོན། མ་འོངས་པར་བོད་རྒྱ་འབྲེལ་མོལ་ཐད་དཀའ་ངལ་ཏན་ཏན་ཡོང་གི་རེད། ད་ལྟའི་བར་ང་ཚོས་ལས་ཀ་ཅི་ཞིག་ཡིན་ཡང་༸གོང་ས་མཆོག་གི་མཚན་གནས་ལ་བརྟེན་བསྡད་ཡོད་པ་རེད། ཕྱི་རྒྱལ་དང་རྒྱ་ནག་གང་ལ་ཡིན་ནའང་ཁོང་གི་མཚན་ཐོག་ནས་སྒོ་ཕྱེ་བཞིན་ཡོད་སྟབས། ད་ཁོང་གི་མཚན་གནས་དེ་མེད་པ་ཆགས་དུས་འགན་དེ་ང་ཚོ་བཙན་བྱོལ་མི་མང་གི་ཕྲག་པར་སླེབས་ཡོད་པ་རེད། ད་ལྟ་ནས་ཐབས་ཤེས་གང་ཡོད་གནང་དགོས་པ་རེད། ད་ལྟ་༸གོང་ས་མཆོག་བཞུགས་ཡོད་པ་རེད། ད་དུང་ཁོང་གི་ཐུགས་རྗེ་བཀའ་དྲིན་གྱིས་སྒོ་གཞན་པ་དེ་འདྲ་ཕྱེ་སྲིད་པ་རེད། སྤྱིར་བཏང་ང་ཚོའི་བོད་ཀྱི་གནས་སྟངས་དེ་ཁག་པོ་ཆགས་ཡོད་སྟབས། ད་ལྟའི་དངོས་ཡོད་ཀྱི་དཀའ་ངལ་ལ་གཟིགས་ཏེ་བོད་མི་རིགས་དང་བོད་རྒྱལ་ཁབ་རྩ་བརླགས་མི་འགྲོ་བའི་ཆེད་དུ། ༸གོང་ས་མཆོག་གིས་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་ཐབས་ཤེས་གནང་བར་མ་ཟད། དེའི་ཐད་ལོ་མང་རིང་སྐུ་ལས་བསྐྱོན་ཡོད་པ་རེད། ཡིན་ནའང་། རྒྱ་གཞུང་གིས་ངོས་ལེན་མ་བྱས་པར་བརྟེན་གྲུབ་འབྲས་མ་ཐོན་པ་རེད། ཡིན་ནའང་། གཅིག་ནས་བོད་མིའི་སེམས་ཤུགས་མ་ཆག་པ་ཡིན་ན་བོད་ཀྱི་རྩ་དོན་ནམ་ཡང་བརླག་གི་མ་རེད།གཉིས་ནས་ང་ཚོས་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྡིངས་ཆའི་སྒང་རྩོད་ལེན་བྱེད་བཞིན་པའི་གནད་དོན་དེ་རྒྱུ་མཚན་ལྡན་པ་ཞིག་དང་། རྒྱལ་རབས་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ཐོག་ནས་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་དེ་བདེན་པའི་འཐབ་རྩོད་ཅིག་ཡིན་པ་དང་། རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲིམས་ཐོག་ནས་བོད་མིར་རང་དབང་དང་རང་ཐག་རང་གཅོད་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་ཡོད་བསྡད་པ་བཅས་ནི་གནད་འགག་ཆེན་པོ་ཆགས་ཡོད། དེ་བཞིན་མ་འོངས་པར་མུ་མཐུད་ནས་བོད་པའི་རྩ་དོན་མ་བརླག་པའི་ཆེད་དུ་ལག་པ་འཇུ་ས་གཞན་མང་པོ་ཡོད་པ་རེད། ཅེས་དང་།

མཐར་ཁོང་གིས་བོད་ཀྱི་བདེན་མཐའ་གསལ་ཐབས་སུ་ནང་ཁུལ་མཐུན་སྒྲིལ་དང་ཤེས་ཡོན་ལ་དོ་སྣང་བྱེད་དགོས་པའི་སྐོར་གསུང་དོན། ང་ཚོའི་མ་འོངས་འཐབ་རྩོད་ཆེད་གྲ་སྒྲིག་བྱེད་དགོས་པ་གཙོ་བོ་དེ་ནི་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་མཐུན་སྒྲིལ་རེད། སྔོན་མ་ང་ཚོར་ཆབ་སྲིད་ཐོག་མཐུན་སྒྲིལ་དེ་ཙམ་ཡག་པོ་མ་བྱུང་པས་རྐྱེན་གྱིས། ལོ་བརྒྱ་ཕྲག་མང་པོའི་རིང་བོད་ཀྱི་ས་ཁུལ་མང་པོར་དཀའ་ངལ་བྱུང་བ་རེད།ནང་ཁུལ་གྱི་མཐུན་སྒྲིལ་དེ་ཧ་ཅང་རྩ་ཆེན་པོ་རེད།གཞན་ད་ལྟ་བོད་ནང་གི་གཞོན་སྐྱེས་ཚོར་རྒྱའི་སློབ་སྦྱོང་དང་། བཙན་བྱོལ་བོད་མི་ཚོར་རྒྱ་གར་དང་རྒྱལ་སྤྱིའི་སློབ་སྦྱོང་རག་གི་ཡོད་པ་རེད།སློབ་སྦྱོང་དེ་དག་ནི་ང་ཚོའི་ལག་ཆ་གསར་བ་ཆགས་ཡོད། རྒྱ་ནག་ལ་ཁ་གཏད་དང་འཛམ་གླིང་སྒང་རྒྱབ་སྐྱོར་འཚོལ་ཐབས། དེ་བཞིན་རང་གི་སྤྱི་ཚོགས་ཡར་རྒྱས་གཏོང་ཐབས་ཀྱི་ལག་ཆ་གསར་བ་ཆགས་ཡོད། འདིའི་ཕྱོགས་ལ་མུ་མཐུད་ནས་འབད་བརྩོན་བྱ་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་རེད། ལྷག་པར་དུ་རྒྱ་མིའི་བསམ་བློར་འགྱུར་བ་གཏོང་ཐབས་ལ་གཞིས་བྱེས་བོད་མི་སུ་ཡིན་ཡང་། མི་སྒེར་སོ་སོའི་ངོས་ནས་རྒྱ་མི་དང་མཉམ་དུ་སྐད་ཆ་བཤད་པ་དང་། དེ་ལས་གཞན་པའི་རྩོམ་རིག་དང་སྒྱུ་རྩལ་རོལ་དབྱངས། ཆབ་སྲིད་སོགས་ཕྱོགས་གང་ཐད་ནས་གོ་སྐབས་དམ་འཛིན་བྱ་དགོས། ཕྱི་མིའི་རོགས་རམ་ཁོ་ན་འཚོལ་བ་ལས་བོད་པ་རང་ངོས་ནས་རྒྱ་མིའི་བསམ་བློར་འགྱུར་བ་གཏོང་རྒྱུར་ཐབས་ཤེས་གནང་རྒྱུ་དེ་གལ་ཆེན་རེད།ཅེས་གསུངས་སོང་།


བཀའ་ཟུར་ཀིརྟི་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གི་ཐེངས་འདིའི་བཅའ་ཁྲིམས་བསྒྱུར་བཅོས་དང་འབྲེལ་བའི་ཐོག་ནས་གསུང་དོན། འདི་ནི་གོང་ས་མཆོག་གི་རླབས་ཆེན་མཛད་པ་ཞིག་ཡིན་སྟབས། ང་ཚོ་བོད་མི་དཀྱུས་མ་ཞིག་གི་སེམས་ནང་ལ་ཤོངས་དཀའ་བ་ཞིག་རང་བཞིན་གྱིས་ཆགས་ཡོད་པས། སྤྱི་ཚོགས་ནང་གླེང་སློང་དང་སེམས་ཁྲལ་མང་པོ་ཞིག་ཡོང་བསྡད་ཡོད་པ་རེད། ཡིན་ནའང་།འདི་ནི་༸གོང་ས་མཆོག་གི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་རླབས་ཆེན་གྱི་མཛད་པ་ཞིག་ཡིན་སྟབས། དེ་དུས་ལ་བབ་པ་ཞིག་དང་དུས་ཚོད་འདིར་གནང་དགོས་ངེས་ཤིག་གཟིགས་ཡོད་པ་རེད། དེར་བརྟེན། ༸གོང་ས་མཆོག་གིས་གཟིགས་པ་དེ་འགྲིག་མི་འདུག་ཅེས་ཞུ་སྤོབས་བྲལ་བ་དང་། ཡང་དེ་འགྲིག་འདུག་ཟེར་ནས་དེ་མ་ཐག་ཉམས་ལེན་ལག་སྟར་གནང་རྒྱུའི་སྤོབས་ཡང་མེད་བསྡད་པའི་གནས་སྟངས་ཤིག་ཆགས་ཡོད་པ་རེད། ཡིན་ནའང་། ༸གོང་ས་མཆོག་ལ་རང་ཆས་སུ་ཡོད་པའི་སྐུ་དབང་དེ་ནི། ང་ཚོ་བོད་མི་མང་གི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ནོར་བུ་ལྟ་བུ་ཆགས་ཡོད་སྟབས། དེ་དག་བཅའ་ཁྲིམས་ནང་གསལ་བོ་འཇོག་དགོས་པའི་ཐད་ལ་བོད་གཞུང་མང་གཉིས་ཀྱིས་ཐབས་ཤེས་འཚོལ་གྱིན་ཡོད་པ་རེད། བཅའ་ཁྲིམས་ནང་འཁྱེར་ཡོང་སྟངས་ཀྱི་ཐོག་ནས་གང་འདྲ་བྱེད་དགོས་མིན་སྐོར་ལ་ཚོགས་ཆེན་ནང་བཀའ་མོལ་གནང་དགོས་པ་ཞིག་རེད། བཅའ་ཁྲིམས་ནང་༸གོང་ས་མཆོག་བོད་མི་མང་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་ཁྲིད་ཡིན་པའི་ངོ་བོ་མཚོན་ཐུབ་པ་ཞིག་གནང་དགོས་རྒྱུ་དང་། ༸གོང་ས་མཆོག་གིས་ཀྱང་དེ་ཞལ་བཞེས་གནང་རྒྱུ་དེ་ང་རང་གིས་གལ་ཆེན་པོར་མཐོང་སོང་། ཞེས་དང་།

ཡང་ཀིརྟི་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གིས་མ་འོངས་བོད་རྒྱ་འབྲེལ་མོལ་ཐད་ཤུགས་རྐྱེན་འབྱུང་མིན་སྐོར་གསུང་དོན། ངས་བསམ་ན་བོད་རྒྱ་འབྲེལ་མོལ་ལ་ཏན་ཏན་འགྱུར་བ་འགྲོ་གི་རེད། སྔོན་མ་ཡིན་ན་༸གོང་ས་མཆོག་གི་མཚན་ཐོག་ནས་བོད་གཞུང་གི་ངོ་བོ་མཚོན་པའི་སྐུ་ཚབ་ཆེད་གཏོང་གནང་སྟེ་བོད་རྒྱ་འབྲེལ་མོལ་དེ་འགྲོ་བསྡད་ཡོད་པ་རེད།༸གོང་ས་མཆོག་གི་ཆབ་སྲིད་གྱི་འགན་དབང་ལ་འགྱུར་ལྡོག་བྱུང་བའི་རྗེས་སུ། ༸གོང་ས་མཆོག་གི་མཚན་ཐོག་ནས་སྐུ་ཚབ་བཏང་བ་ཡིན་ནའང་། དེ་བོད་གཞུང་གི་ངོ་ཚབ་མཚོན་པའི་ཐོག་ནས་བཏང་བ་ཞིག་ཆགས་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད་པ་མ་རེད། དེ་མིན། ཉེ་སྔོན་ནས་བཟུང་ང་ཚོའི་བཀའ་ཁྲི་གསར་བའི་གཞུང་དེ་རྒྱ་གཞུང་གིས་ངོས་ལེན་མེད་ཅེས་འཛམ་གླིང་སྒང་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་རེད། དེར་བརྟེན་སྔར་གྱི་བོད་རྒྱའི་འབྲེལ་མོལ་མུ་མཐུད་འགྲོ་བར་དཀའ་ངལ་འཕྲད་རྒྱུ་ཡིན་པ་གསལ་བོ་རེད། མ་གཞི་ད་ལྟའི་གནས་སྐབས་འདིར་རྒྱ་མིའི་བསམ་ཚུལ་ལ་འགྱུར་བ་འགྲོ་གི་རེད་བསམ་པ་ཞིག་རྩ་བ་ཉིད་ནས་མི་འདུག ཡིན་ནའང་། ད་ལྟ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་མགོ་ཁྲིད་རྙིང་པ་ཚོ་བརྗེ་བོ་བརྒྱབ་ཏེ་གསར་བ་དེ་ཚོ་སླེབས་དགོས་པའི་དུས་ཚོད་རན་གྱི་ཡོད་པ་རེད། ག་ལེར་མགོ་ཁྲིད་གསར་བ་དེ་ཚོས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་དབང་ཟིན་ཞིང་། རྒྱ་ནག་མི་མང་གི་བསམ་བློར་ཡང་དུས་རབས་དང་བསྟུན་པའི་འགྱུར་བ་ཞིག་ཕྱིན་ན། ཏན་ཏན་རྒྱ་ནག་གཞུང་ལའང་འགྱུར་བ་ཞིག་འགྲོ་གི་རེད་བསམ་གྱི་འདུག ཅེས་གསུངས་སོང་།


བཀའ་ཟུར་འཇུ་ཆེན་ཐུབ་བསྟན་ལགས་ཀྱིས་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་གྱི་བརྒྱུད་རིམ་དང་འབྲེལ་ནས་རང་ཉིད་ཀྱི་དགོངས་ཚུལ་གསུང་དོན། ཉེ་སྔོན་ཕྱི་ཟླ་ ༣ པའི་ནང་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་བཀའ་ཡིག་དེ་བསྩལ་བ་རེད་ཟེར་ནས་གོ་སོང་། དེ་ནས་རྗེས་ལ་དངོས་སུ་མཇལ་སོང་། སྤྱི་འཐུས་སྐབས་ ༡༤ པའི་གྲོས་ཚོགས་སྐབས་ ༡༡ པའི་སྐབས། སྤྱི་འཐུས་གྲོས་ཚོགས་ནས་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་ཆབ་སྲིད་དང་འཛིན་སྐྱོང་གཉིས་ཀའི་ཐུགས་འགན་བཞེས་ཀྱི་མིན་ཞེས་བཀའ་ཕེབས་པ་དེར། སླར་ཡང་ཐུགས་འགན་བཞེས་རོགས་གནང་ཞེས་གསོལ་འདེབས་སྙན་ཞུ་དོན་ཚན་གསུམ་ཅན་ཞིག་ཡར་ཕུལ་འདུག ང་རང་གི་བསམ་པར་ཡར་གསོལ་འདེབས་སྙན་ཞུ་ཕུལ་བ་དེ་ནི་གཞིས་བྱེས་བོད་མི་ཡོངས་ཀྱི་བསམ་ཚུལ་དང་མཐུན་པ་ཞིག་གི་ཐོག་ནས་འགན་བཞེས་གནང་ཐུབ་པ་ཞིག་བྱུང་འདུག་བསམ་གྱིན་ཡོད། ཡིན་ནའང་། གསོལ་འདེབས་སྙན་ཞུ་དེ་སྐུ་སྒེར་ཡིག་ཚང་བརྒྱུད་ནས་ཡར་ཕུལ་སྐབས། ༸གོང་ས་མཆོག་ནས་ཕྱིར་སློག་གནང་སྟེ་འགྱུར་བ་གཏན་ནས་མེད་པའི་བཀའ་ཕེབས་ལྟར། གྲོས་ཚོགས་ནང་བཀའ་བསྡུར་གནང་སྒོ་ཚང་མ་གནང་སྟེ། འཛིན་སྐྱོང་དང་སྒྲིག་གཞིར་འགྱུར་བ་གཏོང་ཆེད་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་ཟིན་བྲིས་བཟོས་ཤིང་། ཟིན་བྲིས་དེ་མི་མང་ཚང་མར་བཀྲམས་ཏེ་གཞུང་མང་རྒྱལ་ཡོངས་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་གཉིས་པ་ཚོགས་པ་རེད། ངའི་བསམ་པར་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་གང་གནང་པ་དེ་ཉམས་སུ་ལེན་ཐུབ་པ་བྱ་རྒྱུ་ལས་ལྷག་པ་ཞིག་ཡོད་པ་མ་རེད་བསམ་གྱི་ཡོད། ཅེས་གསུངས་སོང་།ཡང་ཁོང་གིས་ད་ལྟའི་བོད་རྒྱ་འབྲེལ་གྱི་གནས་བབ་ཀྱི་སྐོར་ནས་གསུངས་དོན། ང་རང་གི་བསམ་ཚུལ་ལ་གྲོས་མོལ་ཐེངས་བརྒྱད་པའི་སྐབས་ཕུལ་བའི་ཡིག་ཆ་དེ་ཚོ་བོད་མི་ཡོངས་རྫོགས་ཀྱི་བསམ་ཚུལ་དང་མཐུན་པ་ཞིག་རེད་བསམ་གྱི་མེད། གང་ལྟར་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་ངོས་ནས་ཀྱང་དེ་མི་རིགས་རང་ལུགས་རེད་ལ་སོགས་པར་ཁ་གཡར་ཏེ་ངོས་ལེན་བྱས་ཡོད་པ་མ་རེད། དེར་བརྟེན། ང་ཚོའི་ངོས་ནས་མུ་མཐུད་མཇུག་སྐྱོང་རྒྱུ་དང་གཞི་འཛིན་དགོས་དོན་གང་ཡང་ཡོད་པ་མ་རེད་བསམ་གྱི་ཡོད། དེ་མིན། བོད་རྒྱ་འབྲེལ་ལམ་ལ་མ་འོངས་པར་འགྱུར་བ་འགྲོ་སྲིད་རྒྱུ་རེད། འགྱུར་བ་ག་འདྲ་ཞིག་འགྲོ་མིན་དེ་གསལ་བོ་ལབ་ཐུབ་ཀྱི་མ་རེད། ད་ལྟའི་བར་དུ་བོད་རྒྱ་འབྲེལ་མོལ་ཐེངས་བརྒྱད་དགུ་ཞིག་གནང་བ་རེད། ད་ལྟ་གནས་སྟངས་ག་འདྲ་ཞིག་ཆགས་ཡོད་མེད་ང་ཚོས་ཤེས་གསལ་རེད། ཡིན་ནའང་། ད་ལྟ་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་ཆབ་སྲིད་དང་འཛིན་སྐྱོང་གི་འགན་དབང་མ་བཞེས་པ་ཡིན་དུས། ང་ཚོ་བཙན་བྱོལ་གཞུང་གི་སྒྲིག་འཛུགས་འདི་རྒྱ་གཞུང་གིས་ལས་སླ་བོ་ངོས་ལེན་གནང་གི་མ་རེད། དེར་བརྟེན་བོད་རྒྱའི་སྔར་ཡོད་འབྲེལ་བ་དེ་མུ་མཐུན་གནས་ཐུབ་རྒྱུ་ཁག་པོ་རེད། ཅེས་དང་།
མཇུག་མཐར་ཁོང་གིས་མ་འོངས་བོད་དོན་འཐབ་རྩོད་བྱེད་ཕྱོགས་སྐོར་ནས་གསུང་དོན། བོད་ནང་གི་བོད་མི་ཚང་མར་རྒྱ་གཞུང་གིས་གཅར་རྡུང་དྲག་གནོན་མུ་མཐུད་བྱེད་བཞིན་ཡོད་སྟབས། མ་འོངས་པར་བོད་མི་ཚང་མ་རང་བཞིན་གྱིས་སྔར་ལས་ལྷག་པར་ཆིག་སྒྲིལ་ཡོང་གི་རེད། ད་ལྟའི་སྐབས་འདིར་ང་ཚོས་རྒྱ་གཞུང་ལ་ཡིག་ཆ་སྤྲད་པ་དེ་དག་རྗེས་ཕྱོགས་ལག་པ་འཆང་ས་ཉན་གི་མ་རེད་ལ། གཞི་འཛིན་དགོས་དོན་གང་ཡང་ཡོད་པ་མ་རེད། མ་འོངས་པར་ང་ཚོར་དཀའ་ངལ་མི་འཕྲད་པའི་ཆེད་དུ། ད་ལྟ་ནས་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་བཀའ་གནང་སྟེ་མ་འོངས་པར་ངོས་ཀྱིས་ལས་ཀ་བྱེད་མ་ཐུབ་པའི་དུས་ལ་སླེབས་པའི་སྐབས་སུ། ཅི་བྱ་གཏོད་མེད་ཀྱི་གནས་སུ་མ་གྱར་བ་ཞིག་བཟོ་དགོས་པའི་བཀའ་སློབ་ལམ་སྟོན་གནང་ཡོད་པ་དེ་དག་ང་ཚོས་རྩ་དོན་སྙིང་པོར་འཛིན་དགོས་པ་རེད། ད་ལྟ་༸གོང་ས་མཆོག་སྐུ་གཟུགས་བདེ་ཐང་ཡོད་པའི་དུས་སྐབས་ནས། ཡང་དག་པའི་དམངས་གཙོའི་ལམ་ལ་བསྐྱོད་ཐུབ་པ་བྱུང་ན་ཡག་པོ་ཆགས་ཐུབ་རྒྱུ་རེད། ༸གོང་ས་མཆོག་གིས་དཀའ་ངལ་བྱུང་ན་ངས་སངས་ཐུབ་ཅེས་གསུངས་ཡོད་དུས། དེའི་གནད་དོན་སྙིང་པོ་སེམས་ལ་བཅིངས་ནས་བཀའ་དགོངས་ཉམས་སུ་ལེན་ཐུབ་པ་བྱེད་དགོས་པ་དེ་བོད་མི་ཚང་མས་ལས་འགན་རེད། ཅེས་གསུངས་སོང་།


བཀའ་ཟུར་པདྨ་ཆོས་འབྱོར་ལགས་ཀྱིས་༸གོང་ས་མཆོག་གི་གསུང་འཕྲིན་དང་འབྲེལ་བའི་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་སྐོར་ལ་གསུང་དོན། ༸གོང་ས་མཆོག་གིས་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཐུགས་འགན་མར་བསྩལ་བ་དེ། ཕྱོགས་གཅིག་ནས་ང་ཚོ་བློ་ཕམ་དགོས་པ་དེ་འདྲ་གང་ཡང་མ་རེད། ང་ཚོ་བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་ནང་དམངས་གཙོ་ཚད་དང་ལྡན་པ་ཞིག་ཆགས་ཡོད་པར་གཟིགས་ཏེ། ༸གོང་ས་མཆོག་གིས་འགན་དབང་དེ་མར་ང་ཚོར་གནང་ན་སྒྲུབ་ཐུབ་རྒྱུ་རེད་དགོངས་ནས་སྤོབས་པ་ཆེན་པོས་ཐོག་གསུང་གི་ཡོད་པ་རེད། ཡིན་ནའང་། འདི་ནི་༸གོང་ས་སྐུ་ཕྲེང་ན་རིམ་གྱི་དུས་སྐབས་དང་། ང་ཚོ་བཙན་བྱོལ་ནང་སླེབས་ནས་ལོ་ ༥༢ ཆས་པའི་རིང་བྱུང་མ་མྱོང་བའི་འགྱུར་ལྡོག་ཆེན་པོ་ཞིག་ཆགས་ཡོད་སྟབས། ཉིན་མ་ཁ་ཤས་ཞིག་ལ་ཚོགས་འདུ་དང་གྲོས་ཚོགས་འཕར་མ་ཞིག་ཚོགས་ཏེ་ཐག་བཅད་བཞག་ན་རྩ་བ་ནས་འགྲིག་མ་རེད། གལ་ཆེ་ཤོས་ཏེ་བཙན་བྱོལ་གཞུང་དེ་བོད་མི་ས་ཡ་དྲུག་གི་བདེ་སྡུག་ཆེད་དུ་བཙུགས་པ་ཞིག་ཡིན་པ་ལས། ང་ཚོ་བཙན་བྱོལ་བོད་མི་འབུམ་གཅིག་ལ་ལྟ་རྟོགས་ཁོ་ནའི་ཆེད་བཙུགས་པ་མ་རེད། ད་ལྟ་ང་ཚོའི་གཞུང་འདི་ཚད་ལྡན་ཞིག་ལ་ངོས་འཛིན་བཞིན་པ་དེའང་༸གོང་ས་མཆོག་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ ཡར་སྔོན་ནས་བོད་མི་ས་ཡ་དྲུག་གི་དབུ་ཁྲིད་ཆགས་བསྡད་ཡོད་པས་རེད། དེར་བརྟེན། བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་བོད་པ་ཡོངས་རྫོགས་ལ་བགྲོ་གླེང་བྱས་ཏེ་མངོན་འདོད་ག་རེད་ཡོད་མེད་གསལ་རྟོགས་ཡོང་དགོས་པ་རེད། མ་གཞི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་དབང་ཆ་ཡོངས་རྫོགས་འོས་བསྡུའི་ལམ་ནས་ཐོན་པའི་མི་སྣ་ཚོས་ཁུར་ཐུབ་དགོས་པ་རེད། ༸གོང་ས་མཆོག་ལ་ལག་པ་ཕྱི་ས་དང་ཁག་དཀྲི་བྱ་རྒྱུ་ཡོད་པ་མ་རེད།ཡིན་ནའང་།༸གོང་ས་མཆོག་ལ་བཀའ་སློབ་དང་ལམ་སྟོན་ཞུ་དགོས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། ང་ཚོས་ཞིབ་ཚགས་པོའི་སྒོ་ནས་མ་འོངས་པར་ལོ་ལྔའི་ནང་ག་རེ་ཡོང་ས་རེད། ལོ་བཅུའི་ནང་ག་འདྲ་ཆགས་ས་རེད་དེར་བསམ་བློ་གཏོང་དགོས་པ་རེད།༸གོང་ས་མཆོག་ཡིན་གཅིག་མིན་གཅིག་ང་ཚོའི་གཞུང་དང་མི་མང་གི་དབུ་ཁྲིད་གནང་དགོས་པ་རེད། ཅེས་གསུངས་བྱུང་།
ཡང་ཁོང་གིས་བོད་རྒྱ་འབྲེལ་མོལ་དང་རྒྱལ་སྤྱིའི་འབྲེལ་ལམ་ཐད་ཤུགས་རྐྱེན་ཡོང་སྲིད་པའི་སྐོར་གསུངས་དོན། ད་ལྟའི་བར་བོད་རྒྱ་འབྲེལ་མོལ་གཅིག་པུ་ཙམ་མ་ཡིན་པར། ཨ་རི་དང་ཨིན་ལན་སོགས་ཕྱིའི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ནང་གཞུང་ཚབ་ ༡༢ ཙམ་ཡོད་པ་དེ་དག་ཚང་མ་༸གོང་ས་མཆོག་གི་མཚན་གནས་རྗེས་འབྲེལ་ལ་བརྟེན་ནས་གནས་ཡོད་པ་རེད། ཏཱ་ལའི་བླ་མའི་གཞུང་ལས་ཁང་ཞེས་ལབ་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད་མ་གཏོགས། བཙན་བྱོལ་བོད་ཀྱི་གཞུང་ལས་ཁང་ཞེས་ལབ་ཀྱི་ཡོད་པ་མ་རེད། རྒྱ་མིས་བཙན་བྱོལ་གཞུང་ངོས་ལེན་མེད་ཅེས་ལབ་བསྡད་ཡོད་པ་རེད། ཉེ་སྔོན་བློ་བཟང་སེང་གེ་ངོས་ལེན་ཞེས་ལབ་ཚར་བ་རེད། གང་ལྟར་ཧོ་ཅིན་ཐའོ་གཙོས་པའི་ད་ལྟའི་རྒྱ་དམར་མགོ་ཁྲིད་དེ་ཚོར་བལྟས་པ་ཡིན་ན། བོད་རྒྱ་ཞི་འགྲིག་ཡོང་ཐབས་ཀྱི་བསམ་འདུན་རྩ་བ་ཉིད་ནས་ཡོད་པ་མ་རེད། བརྒྱ་ཆ་བརྒྱ་ཐམ་པ་མི་འདུག་ཅེས་ངས་བཤད་ཐུབ་ཀྱི་འདུག ཡིན་ནའང་། དེང་སྐབས་རྒྱ་ནག་དཔོན་རིགས་ཚོ་འཛམ་གླིང་ས་ཆ་གང་ལ་ཆས་པ་ཡིན་ནའང་། ཕྱིའི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་མགོ་ཁྲིད་ཚོས་རྒྱ་ནག་དཔོན་རིགས་ཚོར་༸གོང་ས་མཆོག་གི་སྐུ་ཚབ་དང་མཉམ་དུ་གྲོས་མོལ་གནང་དགོས་པ་དང་། ༸གོང་ས་མཆོག་གི་ལངས་ཕྱོགས་དྲང་བདེན་ཡིན་པ། བོད་ནང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་སྨྲ་བརྗོད་རང་དབང་མི་འདུག་པའི་སྐོར་གླེང་སློང་གནང་བཞིན་ཡོད་སྟབས། ཁོ་ཚོས་རྒྱལ་སྤྱིའི་མཐོང་ལམ་ནས་ཁ་གཡར་ས་ཞིག་བཙལ་ཏེ་བོད་རྒྱ་གྲོས་མོལ་འགྲོ་བཞིན་པའི་རྣམ་བསྟན་ཏེ་དོན་གྱིས་དུས་ཡུན་ཕྱིར་འགྱང་བྱ་ཐབས་ཙམ་རེད། སྔོན་མ་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༦ ལོར་ཅང་ཙེ་མིན་གྱིས་ཀྱང་། ༸གོང་ས་མཆོག་ཕྱིར་བོད་དུ་ཕེབས་འཇུག་མིན་དེ་བོད་ཀྱི་བདག་དབང་གི་གནད་དོན་ཆགས་ཡོད་པ་རེད། གལ་སྲིད་༸གོང་ས་མཆོག་བོད་དུ་ཕེབས་པ་ཡིན་ན་རྒྱ་གཞུང་མགོ་རྟིང་ལོག་གི་རེད་ཅེས་ལབ་ཡོད་པ་རེད། ད་ལྟའི་བར་ང་ཚོས་ངོས་ནས་ལྷག་བསམ་རྣམ་དག་གིས་འབྲེལ་མོལ་གནང་སྟེ། ཁྱོད་ཚོའི་རྩ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྒྲོམ་གཞིའི་འོག་འདུག་གི་ཡིན་ཞེས་བོད་མི་ཡོངས་ལ་མིང་དོན་མཚུངས་པའི་རང་སྐྱོང་ཡོང་ཐབས་ཀྱི་ཡིག་ཆ་དེ་སྤྲད་ཟིན་པ་རེད། ད་ང་ཚོས་ཕྱོགས་ནས་ག་རེ་མ་འགྲིག་པ་རེད། གནད་དོན་གཙོ་བོ་རྒྱ་གཞུང་གིས་འབྲེལ་མོལ་ལ་ཁ་གཡར་ཏེ་དུས་ཡུན་ཕྱིར་འགྱངས་བྱ་ཐབས་ཙམ་ལས་འབྲེལ་མོད་གནང་འདུན་མེད་པར་ཐུག་ཡོད་པ་རེད། ཅེས་གསུངས་བྱུང་།
མཐར་ཁོང་གིས་བོད་དོན་འཐབ་རྩོད་ཆེད་ནང་ཁུལ་མཐུན་སྒྲིལ་དང་གཞོན་སྐྱེས་ཚོར་སློབ་སྦྱོང་སྤྲོད་པའི་སྐོར་གསུང་དོན། གལ་ཆེ་ཤོས་དེ་ང་ཚོ་བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ཆིག་སྒྲིལ་དགོས་ཡོད་པ་རེད། ཆིག་སྒྲིལ་མེད་ན་ནུས་པ་ཡོང་གི་མ་རེད། གཉིས་ནས་གཞོན་སྐྱེས་ཚོར་སློབ་སྦྱོང་ཡག་པོ་སྤྲོད་དགོས་པ་རེད། རིགས་གཅིག་རྐང་འཛིན་གྱི་སློབ་སྦྱོང་སྤྲད་དེ་འཛམ་གླིང་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྡིངས་ཆར་བོད་ཀྱི་བདེན་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་ར་སྤྲོད་ཐུབ་དགོས་པ་རེད་མ་གཏོགས། རང་ཚོས་རྡ་རམ་ས་ལ་ཁུག་ཀྱོག་འདི་ནས་སྐད་ཆ་ནང་ལ་བཤད་བསྡད་ན་ཕན་ཐོགས་ཅི་ཡང་འབྱུང་གི་མ་རེད། དེར་བརྟེན་མི་ཡོན་ཏན་ཅན་དང་རིག་པ་ཅན་དགོས་པ་རེད། མ་འོངས་པའི་རེ་བ་རྒྱག་ས་གཞོན་སྐྱེས་ཚོ་ཆགས་ཡོད་སྟབས། ཁོ་ཚོར་སློབ་སྦྱོང་སྤུས་དག་པོ་ཚད་དང་ལྡན་པ་སྤྲོད་དགོས། དེང་སྐབས་འཛམ་གླིང་གི་ཆབ་སྲིད་ལ་འཕོ་འགྱུར་ཆེན་པོ་འགྲོ་བཞིན་པར་མ་ཟད། རྒྱ་ནག་ལའང་འགྱུར་བ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་པ་རེད། སྔོན་མ་ཨུ་རུ་སུ་དམར་པོའི་གཞུང་གིས་ཀྱང་ཁོ་ཚོ་འཐོར་བཤིག་འགྲོ་རྒྱུ་རེད་དྲན་ཡོད་པ་མ་རེད། དེ་བཞིན་དེང་སྐབས་རྒྱ་ནག་ནང་རྙོག་དྲ་དང་དཀའ་ངལ་མང་ཡོང་གི་ཡོད་པ་རེད། མ་འོངས་པར་དེ་འདྲའི་འགྱུར་བ་ཐེབས་པའི་སྐབས་ལ་ང་ཚོས་གོ་སྐབས་འཛིན་ཐུབ་རྒྱུར་གྲ་སྒྲིག་ཨང་གསར་དགོས་པ་རེད། ང་ཚོའི་ཉེ་བའི་རྒྱལ་རབས་ལོ་རྒྱུས་ནང་ད་ལྟའི་ཆིག་སྒྲིལ་འདི་ལྟ་བུ་བྱུང་མྱོང་ཡོད་པ་མ་རེད། ད་དུང་ཟབ་ཏུ་བཏང་སྟེ་ཆོལ་ཁ་ཆོས་ལུགས་དང་ལྟ་བ་མཐུན་མིན་གྱི་རྩོད་རྙོག་བཟོ་རྒྱུ་ཡོད་པ་མ་རེད། སོ་སོའི་ལྟ་བའི་ཐོག་ནས་བོད་དོན་བདེན་པའི་འཐབ་རྩོད་ལ་ལས་དོན་ག་རེ་སྒྲུབ་ཐུབ་མིན་ལ་འབད་དགོས་པ་རེད། ང་ཚོ་ཚང་མས་དམིགས་ཡུལ་དེ་བོད་མི་ས་ཡ་དྲུག་གི་བདེ་སྡུག་རེད། དེ་ལྟར་གོམ་པ་རིམ་པར་བརྒྱབ་པ་ཡིན་ན། འཛམ་གླིང་ལའང་ག་ལེར་འགྱུར་ཞིག་ཐེབས་ཡོང་གི་རེད། ཡིན་ནའང་། འཛམ་བུ་གླིང་གི་འགྱུར་བ་གཅིག་པུར་སྒུག་བསྡད་པ་ཡིན་ན་ཅི་ཡང་རག་གི་མ་རེད།

Intensive Translation Programme 2011

The Library of Tibetan Works and Archives (LTWA), Dharamsala, is going to organize the sixth three-month Intensive Translation Program (ITP) from 1st July to 30th September 2011. The ITP will exclusively cover the various methods and practices adopted in the translation of Buddhist teachings.
[ TOP ]
1. HISTORICAL BACKGROUND

Through the ages, translation (a simple yet complicated process of rendering a piece of information from its language of origin so that it may be expressed within a different culture) has proven the greatest force behind constructive interaction among humankind. Translation has enabled the sharing and exchanging of knowledge on religion, culture, science, technology, education, tradition, arts and so forth among people of different cultural and environmental backgrounds. For the Tibetans, translation ushered in a golden era as it facilitated the advent of Buddhism in Tibet from India in the late seventh century.

Today, Tibet's identity is largely characterized by the principles and values enshrined in the innumerable ancient Buddhist scriptures that have been translated from the languages of India and other countries. Though its history is brief compared to other ancient countries, Tibet has witnessed one of the highest rates of Buddhist translation in the world, both in quality and quantity. The quality of translation works by the great savants motivated solely by the intention to benefit others continued for hundreds of years under the patronage of the Tibetan kings and the successive rulers.

The Chinese invasion and its occupation of Tibet in 1959 resulted in the mass killing of Tibetans, including monks and nuns, and vast destruction of temples and monasteries. The infamous decade-long Chinese "Cultural Revolution" (1966―1977) and the subsequent repressive policies instituted by the Chinese government further intensified religious and cultural persecution, ravaging much of the priceless Tibetan literary, religious and cultural wealth. The illegal occupation forced Tibet's spiritual and temporal leader, His Holiness the Dalai Lama, and thousands of Tibetans to flee into exile and seek asylum in India and elsewhere.

Today, despite all adversity, His Holiness the Dalai Lama and the Tibetan Government-in-exile, with generous support from India and other countries, have taken tremendous strides towards rebuilding the ancient monasteries and cultural institutions and opening new schools for the teaching of modern subjects. This effort has led to the establishment of many cultural centers, including one of the oldest: the Library of Tibetan Works and Archives in Dharamsala in the north of India.

Founded in 1971, the LTWA was formally recognized as a "Centre for Tibetan Studies" by the Himachal Pradesh University. With an extensive library facility aided by several other departments, the LTWA functions as an academic centre for Buddhist and Tibetan studies.
[ TOP ]
2. AIMS AND OBJECTIVES

In the ongoing struggle for Tibet's freedom, Tibetans stand face to face with two major challenges: firstly, to sustain their unique identity through the preservation of their distinct culture and religion, and secondly to begin to embrace modern science and technology and seek to excel in these areas for the betterment of Tibet and the world. In view of these challenges, His Holiness the Dalai Lama and the Tibetan Government-in-exile have worked tirelessly towards the rebuilding of monasteries and centers for cultural education, and the opening of new schools for teaching modern subjects.

These two challenges further spur the need for translations to enable both the dissemination of Tibet's ancient spiritual culture to the materialistically advanced West and the assimilation of Western knowledge of modern science and technology to further Tibetans' spiritual richness. This imperative could well yield an unprecedented growth of literary works to add to the already vast Tibetan literary collections, and will significantly help to ensure the intellectual growth of a nation. In light of these pressing needs, the LTWA has been organizing its annual ITP for the last four years.
[ TOP ]
3. PROGRAM DESCRIPTION

The program shall be conducted for a period of three months from 1st July to 30th September 2010. However, classes will not be held on Sundays, on the second and fourth Saturdays of each month, on Tibetan national holidays and during His Holiness' teachings in Dharamsala. Students are required to attend a minimum of 80% of classes.

Throughout the period, the ITP will primarily focus on four subjects: Buddhist philosophy and practice, Tibetan language, English language and translation methodology and practice. On each working day there will be four or five classes of 50–90 minutes.

At times, extra classes will be conducted to provide students with direct interaction with scholars. Whenever possible, the LTWA will also invite experienced translators and scholars to speak on related topics. Students can also attend scholarly talks organized by the LTWA for the general public.

The LTWA will entrust students with translation tasks during the training program such as translating religious and secular texts from Tibetan to English and vice-versa. Translated works may be published by the LTWA.
[ TOP ]
4. COMPOSITION
Faculty

The ITP will be administered under Geshe Lhakdor, the Director of the LTWA. The teaching faculty consists of experienced translators and language teachers with years of experience teaching international students. The number of teachers may change in the event of their unavailability.
Topic Teacher
Buddhist Philosophy Geshe Lobsang Tsondue
Tibetan language Acharya Naga Sangye Tandar
English language Ms. Katrina Moxey & Kerry Wright (Australians)
Translation method Geshe Lhakdor
Translation practice Dr. Chok Tenzin Monlam
Extra support

During the program, students are free to ask for any assistance, technical or otherwise, from the existing LTWA staff for the furtherance of their knowledge. Assistance may include free use of the Tibetan and foreign language reference library sections. Students can also avail themselves of services such as the copying of audio-recordings containing Buddhist translations, photocopying, etc. at nominal charges.
Students Distribution

In all, the program will facilitate the training of thirty students: fifteen scholarship awardees and fifteen private students.
Type Description
Scholarship Awardees Fifteen (15) seats will be reserved for scholarship awardees. They will be selected through the regular selection process (see SELECTION AND ADMISSION) and provided with accommodation and a monthly food allowance.
Individual Students (Private) Five (5) seats will be reserved for students exhibiting an in-depth knowledge of Buddhist philosophy and having adequate knowledge of spoken and written Tibetan and English. This category will consider applications from private Tibetan individuals (as opposed to the following categories).
Institutional Students (Private) Five (5) seats will be reserved for candidates officially sent by monastic, academic or medical institutes. They also must have an in-depth knowledge of Buddhist philosophy and an adequate knowledge of spoken and written Tibetan and English. This category will accept applications directly from the institutes in favor of their candidates, whose skills will eventually be utilized by the respective institutes.
Non-Tibetan Students (Private) Five (5) seats will be reserved for non-Tibetan candidates. They too must have an in-depth knowledge of Buddhist philosophy and adequate knowledge of spoken and written Tibetan and English.
[ TOP ]
5. SELECTION AND ADMISSION

The LTWA will select and enroll fifteen scholarship awardees, five private students, five institutional students and five non-Tibetan students for the ITP 2010.

Admission for the scholarship awardee quota will be advertised in Tibetan newspapers such as Bod kyi dus babs (Tibet Times), in the Tibetan Review, on the LTWA official website (www.ltwa.net) and on www.phayul.com.
Selection of Scholarship Awardees

Each student applying under the scholarship quota is required to fulfill the essential requirements for admission to the ITP. The basic requirements are:

Copy of updated Registration Certificate (RC)
Copy of updated Tibetan Green Book
Copy of Bachelor degree or equivalent degree (10+2+3 system)
Copy of Class XII certificate or equivalent (with Tibetan as one of the subjects)
No Objection Certificate from current employer, if employed
Two essays (300–400 words), one in Tibetan and one in English, discussing your educational background and work experience

In the event of any confusion regarding the term "Bachelor or its equivalents", equivalence standards adopted by the Public Service Commission of the Central Tibetan Administration or the Government of India shall be considered the definitive source.

Selection under this category will be made on the basis of academic degree, marks obtained in the final three-year Bachelor degree, work experience and other factors as specified hereunder in order of priority:

Academic degree
Formal degree in Buddhism or other religious studies
Marks obtained in the final three years of Bachelor or equivalent course
Years of service, whether paid or voluntary
Other academic achievements

Selection will be made strictly on the basis of merit in each of these above determinants. For instance, if two students have the same degree and background in religious studies, the third determinant—marks acquired in the three years of the Bachelor or equivalent studies—shall determine the choice among the two candidates.
Selection of Individual Students (Private)

Selection under this category will be made on the basis of educational background, work experience and other achievements as specified hereunder in order of priority:

Formal training in Buddhism (course level completed, if a degree such as Geshe or Khenpo is not held)
Years of service, whether paid or voluntary
Any other achievements

Selection will be made strictly on the basis of merit in each of the above determinants. For instance, if two candidates have the same educational background in religious studies, the next determining factor, in accordance with the order of priority, will determine the choice among the two candidates.
Selection of Institutional Students (Private)

Unless institutes specify their preferences among their students, selection under this category will be made in the same manner as the Selection of Individual Students (Private).

Selection of Foreign Students (Private)

Credentials showing knowledge of Buddhism
Credentials showing adequate knowledge in Tibetan and English languages

Selection Committee

All matters relating to the selection and admission of students will be overseen by a committee comprising:

The LTWA Director
The LTWA Secretary
The Head of the Research and Translation Department

In the event of any disagreement, the decision of the Selection Committee shall be final and binding.
[ TOP ]
6. FORMAL CERTIFICATION

On completion of the program, the LTWA will confer upon students a certificate stating that they have successfully completed the Intensive Translation Program 2010. Only those attending a minimum of 80% of the total working classes will be entitled to receive a certificate. Should a student fail to fulfill the minimum attendance requirement, no reasons—medical or otherwise—shall be entertained for the issuance of any certificate.
[ TOP ]
7. JOB OPPORTUNITIES

Students excelling in their studies and exhibiting special skills during the program will be, if deemed proper, allowed to work at the LTWA as translators and so forth. The student will, in such cases, be entitled to a monthly wage and allowance, as decided by the LTWA.
[ TOP ]
8. FOOD, ACCOMMODATION AND FEES

Each of the students selected under the scholarship awardee quota will be granted a monthly stipend of Rs. 2,000 (two thousand rupees) in lieu of a food allowance during the program. The LTWA will arrange accommodation for all the scholarship awardees for the entire period of the program. Once rooms are allotted, each occupant shall strictly observe the rules of the institution and maintain the cleanliness of rooms and the surroundings. If, however, the LTWA is not able to accommodate all the students, a limited monthly house rental allowance will be given, on request, to each scholarship awardee student who does not receive the LTWA accommodation.

No fee will be charged to students for any class or extra-curricular activity that the LTWA might conduct during the program.
[ TOP ]
9. DISCIPLINARY NOTES

In the event of any dispute relating to the program, the LTWA reserves the sole right to make decisions or to entrust such cases to the appropriate bodies. The LTWA also reserves the right to terminate the program for any significantly viable reason or suspend a student for any improper action or behavior